موازنه راهبردی و سیاستگذاری امنیتی روسیه در نظام بین‌الملل

Abstract

روسیه هسته اصلی امپراتوری اتحاد شوروی بوده است. بسیاری از شاخص­های اجتماعی و ساختاری اتحاد شوروی را می­توان در رویکرد و شکل ­بندی­های قدرت سیاسی و راهبردی روسیه مشاهده کرد. رقابت­های ژئوپلیتیکی روسیه و جهان غرب به قرن 19 بر می‌گردد. این رقابت­ها در چارچوب موازنه قدرت در سیاست بین­الملل شکل گرفت. آمریکا و اتحاد شوروی ساختار دو قطبی را در سال­های 1991-1945 شکل دادند. اگرچه ساختار دو قطبی از سال 1991 به بعد دستخوش تغییرهایی بود، اما روسیه بسیاری از سیاستگذاری­های راهبردی خود در برابر ایالات متحده را همچنان دنبال می­کند. در این نوشتار تلاش شده است تا نقش مؤلفه­های ژئوپلیتیکی در سیاستگذاری امنیتی روسیه تبیین شود. روسیه با گسترش ناتو و یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده در سیاست بین­الملل مخالف است. نشانه­های چنین رویکردی در مخالفت با طرح دفاع موشکی آمریکا و انتقاد از سیاست راهبردی ایالات متحده برای خروج از پیمان موشک­های ضد بالستیک مشهود است. روسیه در سیاست خارجی و راهبردی خود از الگوی موازنه‌گرایی و همکاری‌های چند- جانبه پیروی می‌کند. چنین نشانه‌هایی را می‌توان در ارتباط با الگوی راهبردی روسیه در محیط‌های پیرامونی خود مورد توجه قرار داد. سیاستگذاری امنیتی روسیه در خاورمیانه معطوف به حفظ موازنه راهبردی با ایالات متحده و کشورهای غربی است. نشانه چنین فرایندی را در سوریه می‌توان مورد ملاحظه قرار داد.