روابط جمهوری اسلامی‌ایران و جمهوری آذربایجان، بسترهای همگرایی و زمینه‌های واگرایی

Abstract

از زمان فروپاشی اتحاد شوروی و اعلام استقلال جمهوری آذربایجان، روابط تهران– باکو به طور معمول در سطح مطلوبی قرار نداشته، و با فراز و نشیب‌هایی در دو دهه اخیر همراه بوده است. عواملی مانند برخورداری از پیوند‌های تاریخی و فرهنگی و وجود ظرفیت های موجود برای همکاری‌های اقتصادی به‌عنوان محرکی برای گسترش روابط دو طرف به حساب می‌آید. اما در عین حال این روابط با موانع و عوامل بازدارنده‌ای مانند ادامه اختلاف‌ها در مورد رژیم حقوقی دریای خزر، روابط با رژیم اسراییل و آمریکا و پیوستن به ناتو از طرف جمهوری آذربایجان رو به‌رو است. بنابراین با وجود برخی فرصت‌ها برای ارتقای سطح روابط دو کشور، درعمل عوامل چالش‌زا محدودیت فراروی روابط تهران و باکو را افزایش داده است. این نوشتار با اشاره‌ای کوتاه به پیشینه روابط ایران و جمهوری آذربایجان، بسترهای همگرایی و زمینه‌های واگرایی روابط بین دو کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد.