پیشگیری از انتقال عواید ناشی از جرایم سازمان‌یافته در حقوق کیفری ایران و اسناد بین‌المللی

Abstract

امروزه جرایم با توجه به شیوه‌های ارتکابِ آنها شکل نوینی به خود گرفته‌اند. از جملة این مواردِ تغییر نحوة ارتکابِ جرم، ارتکاب به صورت گروهی و سازمان‌دهی‌شده می‌باشد. مجرمان سازمان‌یافته با فعالیت‌های گستردة خود نه‌تنها منافع مالی زیادی را کسب می‌نمایند بلکه فعالیت مجرمانة آنها، قدرت اثربخشی بر سایر بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به آنان اعطاء می‌نماید. از این‌رو یکی از دغدغه‌های متولیانِ حفظِ امنیت در جامعه علاوه‌بر به‌کارگیری تدابیر سرکوبگرانه و بازپروری عادلانة بزهکاران، توسل به اقدامات پیشگیرانة وضعی و اجتماعی است تا با سخت‌تر نمودن فرایند ارتکاب و مراحل پس از آن، به ویژه جلوگیری از انتقال عواید ناشی از این جرایم از گسترش آنها در جوامع جلوگیری شود.<br />از همین رو، بعضی از اسناد بین‌المللیِ مرتبط با این نوع جرایم از جمله کنوانسیون مریدا و پالرمو برخی اقدامات پیشگیرانة کنشی و واکنشی را طرح نموده‌اند و تدابیر و اقداماتی را برای مقابلة مؤثر با انتقال عواید ناشی از این نوع جرایم در سطح ملی و فراملی پیش‌بینی و ارائه کرده‌اند.<br />بر همین اساس، دولت جمهوری اسلامی ایران نیز با الهام از راهکارهای ارائه‌شده در کنوانسیون‌های مزبور مبادرت به وضع اقدامات پیشگیرانه در برخی از قوانین از جمله قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد و قانون مبارزه با پول‌شویی نموده است.