تارنمای برهم‌کنشانه‌ی متن و تصویر با بررسی تطبیقی کتاب‌های داستانی‌تصویری برتر ایرانی و غیرایرانی (بر پایه‌ی نظریه‌ی ماریا نیکولایوا و کارول اسکات)

Abstract

هدف این پژوهش، واکاوی و مقایسه‌ی رابطه‌ی متن و تصویر، با توجه به سازه‌های داستانی، در کتاب‌های داستانی‌تصویریِ برگزیده‌ی ایرانی و خارجی است. پژوهش‌گران، در بررسی این نمونه‌ها که هدفمندانه و با نظر صاحب‌نظران هر گروه، گزینش شده‌اند، به واژه، جمله، پاراگراف، تک‌گستره‌، دوگستره، متن، تصویر، جلد و کل داستان توجه دارند. پژوهش پیشِ‌رو، بر پایه‌ی نظریه‌ی ماریا نیکولایوا و کارول اسکات بنا شده، اما راه خود را برای گشایش افقی تازه‌تر، بازگذاشته است؛ از این رو، در کنار رویکرد توصیفی‌تفسیری، به رویکرد تفسیری‌تجریدی نیز نزدیک شده و در بررسی آثار، هر دو راه تحلیل محتوای کیفی‌قیاسی و استقرایی را به روش تعریفی میرینگ (2000)، پیموده است. در پی چنین خوانشی، مبانی نظری مقوله‌های یادشده را پرداخته‌تر کرده و در زمینه‌ی رابطه‌ی متن و تصویر، به الگویی نو و همه‌جانبه‌تر رسیده که برای بیان آن، اصطلاح توصیفیِ «تارنمایِ برهم‌کنشی» را برگزیده است. یافته‌‌یِ جانبی این پژوهش، ارزش همراهی و گفت‌وگوی نویسنده و تصویرگر را برای خلق آثاری خلاق‌تر، گوشزد می‌کند. این پژوهش نشان ‌داد، داستان‌های خارجی با ساختاری نو و معنادار و خلق گمانه‌زنی، سپیدخوانی، رفت‌و-برگشت‌های درون متنی و تصویری و... سنجیده و پرورده‌تر از داستان‌های ایرانی است و حتی چشم‌اندازی گسترده و پیچیده‌تر از راه‌کارهای نیکولایوا و اسکات، پیشِ روی مخاطب می‌گذارد.