مقایسه‌ی شگردهای اعمال اقتدار و آزادی در کتاب‏های داستانی‏ تصویری ایرانی و انگلیسی

Abstract

به‌نظرمی‌رسد که بحث در روشن‌سازی و کوشش در حل پارادوکس اقتدار و آزادی یکی از مهمترین مسأله‌های فلسفه‌ی ادبیات کودک هست. هدف این مقاله آن است که نوع نگاه نویسندگان به مقوله‏های اقتدار و آزادی را در ادبیات کودکان بر اساس شگردهایی که در کتاب‏های داستانی‏تصویری اعمال می‌گردد، کشف و بررسی کند. این پژوهش با روش تحلیل تأملی به بررسی تطبیقی دو کتاب داستانی تصویری "داستان خرگوش کوچولو" نوشته‏ی بیتریکس پاتر و "منم موش گرسنه، می‏خورمت درسته" نوشته‏ی مرتضی خسرونژاد خواهد پرداخت. پرسش‏های پژوهش ناظر به نوع نگاه این نویسندگان به مقوله‏های اقتدار و آزادی در ادبیات کودکان و مقایسه‏ی آنهاست از جمله: شگردهای کتاب داستانی‏تصویری فارسی و انگلیسی در تحقق بخشیدن به مقوله‏های "اقتدار و آزادی" کدامند؟ آیا نوع شگردهای یادشده و شیوه‏ی استفاده از آنها در دو اثر فارسی و انگلیسی متفاوت است؟ همچنین نوع نگاه نویسندگان فارسی و انگلیسی به مقوله‏های اقتدار و آزادی چگونه است؟ نوع عیان‏کردن شگردهایی که نویسندگان در آثار خود به کار گرفته‏اند، از سویی می‏تواند برای نویسندگان اهمیت داشته باشد از این لحاظ که به نظر می‏رسد نویسندگان گاه ناخودآگاه از این شگردها استفاده می‏کنند، و از سوی دیگر این عیان‏سازی شگردها می‏تواند مورد توجه منتقدان، مادران و پدران و حتی کودکان و نوجوانان قرار گیرد. نتایج نشان می‏دهد که دیدگاه نویسندگان نسبت به کودک، بر نحوه‏ی نگارش کتاب‏ها و چگونگی استفاده از شگردها مؤثر است.