بررسی تطبیقی ساختار و درون مایه‌ی لالایی‌ها‌ی فارسی و عربی

Abstract

لالایی­ها نخستین پیمان آهنگین و شاعرانه میان مادر و کودک است که طیف­های گوناگون از آرزوها، گلایه­ها، و نیایش­های مادرانه را درخود دارد و سینه به سینه از نسل­های گذشته به امروز رسیده است. با وجود گذشت زمان این نوع ادبی تازگی خود را حفظ کرده، به گونه­ای که هیچ نوع ادبی دیگر نتوانسته جایگزین آن شود. ویژگی دیگر لالایی­ این است که در همه­ی ادبیات­ها یافت می­شود و مخصوص ادبیات کشوری خاص نیست، از آن­جا که ادبیات تطبیقی میدانی گسترده­ برای کشف روابط پنهان میان ادبیات ملل گوناگون است؛ این مقاله برآن است تا لالایی­های فارسی و عربی را مورد بررسی تطبیقی قرار دهد و به مهم­ترین پیوندهای میان لالایی­ها در هر دو ادبیات اشاره کند. پژوهش صورت گرفته نشان می­دهد که ایجاد آرامش با تکرار مداوم ریتم­های خوشایند واگوکردن آرزوها و دردها و رنج­های مادران، زبان‌آموزی، اجتماعی کردن کودک و آموزش مفاهیم ارزشی جامعه، از مهم­ترین عناصر پیوند بین لالایی­ها در ادبیات فارسی و عربی است، هم‌چنین در هر دوی این لالایی­ها اثر طبیعت به خوبی آشکار است و طبیعت متمایز این دو سرزمین رنگ و بوی متفاوتی به این ترانه‌ها بخشیده و نیز باور‌های دینی مشترک پیوندی ناگسستنی میان آن­ها ایجاد کرده است. واژگان کلیدی: