تحلیل محیط شهری و عناصر آن در داستان‌های کودک و نوجوان از سال1370-1379

Abstract

ادبیات داستانی، یکی از گونه­های ادبیات کودک و نوجوان است که به دلیل تنوع در موضوعات، شخصیت­ها، محیط­ها و... برای مخاطبان خود جذابیت بسیار دارد. از جمله موضوعات قابل بررسی در ارتباط با این گونه­ی ادبی، رویکرد نویسندگان به محیط زندگی کودکان و نوجوانان در دهه­های اخیر و شیوه­ی بازتاب ویژگی­های آن در داستان­هاست. در این پژوهش، محتوای 411 داستان تألیفی کودک و نوجوان از 20 نویسنده­ی برجسته­ی این حوزه- که برای نخستین بار در دهه­ی هفتاد انتشار یافته­اند، با هدف بررسی محیط شهری و ویژگی­های آن در این داستان­ها و میزان تأثیرپذیری نویسندگان از واقعیت­های جامعه­ی ایران در دهه­ی هفتاد، تحلیل کمّی و کیفی شده است. بر اساس نتایج حاصل از بررسی­های انجام شده، شهر به عنوان محیط اصلی 200 داستان و یکی از محیط­های توصیف شده در 31 داستان، در مجموع با 56٪، نخستین محیط داستان­های کودک و نوجوان دهه­ی هفتاد را تشکیل می­دهد و در شکل‌گیری سیمای آن، سه عاملِ گرایش نویسندگان به خلق داستان‌های واقع‌گرا، گرایش آن‌ها به توصیف زندگی طبقات محروم جامعه و تفاوت زمان وقوع حوادث برخی داستان­ها با زمان نگارش آن­ها، نقش دارد. واژه­های کلیدی: