تبیین مدل علّی عوامل مدرسه‌ای بر رفتارهای تحصیلی با واسطه‌گری عوامل فردی (خودکارآمدی و خودتنظیمی)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف مدل­یابی روابط بین عوامل مدرسه‌ای (نگرش به مدرسه، ادراک از جو مدرسه) بر رفتارهای تحصیلی با واسطه‌گری عوامل فردی (خودکارآمدی و خودتنظیمی) انجام گرفت. جامعه­ی این تحقیق تمام دانش­آموزان متوسطه شهر شیراز است که در سال تحصیلی 1397-1396 مشغول تحصیل در دبیرستان‌های شهر شیراز بودند. جهت انتخاب نمونه، 581 نفر از دانش­آموزان با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات، با استفاده از پرسش­نامه‌های نگرش به مدرسه (SAAS) مک کوچ و سیگل (2003)، پرسش­نامه ادراک جو مدرسه تریکت و موس (1973)، پرسش­نامه خودتنظیمی بوفارد (1995)، پرسش­نامه انگیزش تحصیلی هارتر (1980) و پرسش­نامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان (SEQ-C) موریس (2001) انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای نگرش نسبت به مدرسه و جو مدرسه پیش‌بین‌های مثبت و معنی‌داری برای خودکارآمدی و خودتنظیمی دانش‌آموزان بودند؛ خودکارآمدی و خودتنظیمی نیز پیش‌بین‌های مثبت و معنی‌داری برای رفتارهای تحصیلی دانش‌آموزان بودند و تأثیر عوامل مدرسه‌ای بر رفتارهای تحصیلی دانش‌آموزان را به‌طور کامل واسطه‌گری می‌کردند. مدل پژوهش در مجموع 38 درصد از واریانس رفتارهای تحصیلی را تبیین نمود. یافته‌های پژوهش مؤید آن است که ویژگی‌های فردی دانش‌آموزان قادرند تأثیر عوامل مدرسه‌ای بر رفتارهای تحصیلی را واسطه‌گری کنند.