تدوین چارچوب ارزشیابی اثربخشی برنامه های درسی آموزش عالی بر اساس رویکرد راهبردی

Abstract

در این پژوهش تلاش شد به تدوین چارچوب ارزشیابی اثربخشی برنامه­های درسی بر اساس رویکرد راهبردی به مثابه یک حوزه مطالعات میان رشته­ای پرداخته شود. روش پژوهش کیفی و به طور ویژه «مطالعه موردی کیفی» است. در این راستا ز اعضای هیأت علمی در رشته برنامه­ریزی درسی در دانشگاه­های دولتی ایران به عنوان خبرگان تخصصی و با استفاده از «رویکرد هدفمند» و با «روش انتخاب صاحبنظران کلیدی» و استفاده از «معیار اشباع نظری» با 17 نفر به عنوان نمونه مصاحبه صورت گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و یافته­ها در قالب سه مجموع مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی و شبکه مضامین سازماندهی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، یک چارچوب ماتریسی از ابعاد اثربخشی برنامه­های درسی آموزش عالی (درونی، بیرونی و نهادی) و رویکرد راهبردی (در دو بعد جهت­گیری و اقدام) شکل گرفت. بدین صورت که ارزشیابی اثربخشی برنامه های درسی آموزش عالی (به عنوان مضمون فراگیر) شامل ابعاد اثربخشی درونی با جهت­گیری راهبردی و اقدام راهبردی، اثربخشی بیرونی با جهت­گیری راهبردی و اقدام راهبردی، اثربخشی نهادی با جهت­گیری راهبردی و اقدام راهبردی مضامین سازمان دهنده بودند. هر یک از این دسته­ها خود دارای ابعاد گوناگونی در مضامین پایه می­باشند که شبکه مضامین به عنوان چارچوب ارزشیابی اثربخشی برنامه­های درسی آموزش عالی بر اساس رویکرد راهبردی سازماندهی شدند. بدیهی است که یافته­های این پژوهش امکان ارزشیابی برنامه­های درسی آموزش عالی از منظر رویکرد راهبردی را فراهم آورده است.