روایت دگردیسی زندگی روزمره در سینمای ایران ( مطالعه موردی سینمای مسعود کیمیایی )

Abstract

<strong> </strong>این پژوهش کوششی است برای تحلیل زندگی روزمره در ایران معاصر به میانجی سینما: این که زندگی روزمره، در ابعادی چون هویت‌ها، ارزش‌ها و تجربۀ فردی، چگونه در سینمای قبل و بعد از انقلاب روایت‌پردازی شده است. دگردیسی در سه بعد هویت‌ها و ارزش‌ها و تجربۀ فردی با استناد به نظریه‌های گیدنز، چینی و جنکینز، و مضمون محوری پژوهش، یعنی تعامل اخلاق قهرمانی و منطق زندگی روزمره، نیز با توسل به نظریۀ فدرستون و زیمل تئوریزه گشته است. این مطالعه موردی دربارۀ سینمای مسعود کیمیایی، دو نمونه از فیلم‌های قبل و بعد از انقلاب او ( <em>گوزن‌ها </em>و<em> اعتراض</em> ) را انتخاب کرده است. بر اساس نتایج تحقیق، جامعه ایران در دهه‌های اخیر شاهد کشاکش بین اخلاق قهرمانیِ مبتنی بر عقلانیت غایی و منطق روزمرگیِ مبتنی بر عقلانیت ابزاری بوده است. سینمای کیمیایی وارونه شدن نوع تعامل مسلک قهرمانی و منطق روزمرگی در ایران معاصر را روایت می‌کند: در دو دهۀ قبل از انقلاب کنش‌های فردی قهرمان معطوف به غلبه بر روزمرگی با تمسک به باورهای استعلایی بود، اما حدود دو دهه بعد از انقلاب همزمان با تغییر شکل قهرمان و پیدایش نوعی فردگرایی این‌بار افراد با توسل به نوعی امید اجتماعی معنا و هویت را در متن زندگی روزمره و در فضاهای تعاملی و گفتگویی جستجو می‌کنند.