بررسی تطبیقی نمایشنامه «رومئو و ژولیت» و داستان رمانتیک «عاشیق غریب و شاه‌صنم»

Abstract

نمایشنامه تراژیک «رومئو و ژولیت» با دقایق و ظرایف ادبی توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. خصایص مثبت و منفی انسانی چون عشق، فداکاری، صداقت، پاکبازی، وفاداری، تعصّب، نفرت، خیانت از بن‌مایه‌های این نمایشنامه است. این نمایشنامه نمونة خوبی است از جنبه‌های هنری آثار شکسپیر. با توجه‌ به این‌که وحدت فطری انسانی موجب پدیداری آثاری با بن‌مایه‌های مشابه در بین اقوام مختلف است، این نکته قابل درک است که چرا این نمایشنامه را با دیگر شاهکارهای ادبی از لحاظ پیرنگ و درون‌مایه و بن‌مایه قابل می‌توان مقایسه کرد؛ داستان «عاشیق غریب و شاه‌صنم» از جمله داستان‌های «عاشیقلار» که در بین ملل ترک‌زبان شاهکاری ادبی به شمار می‌آید، یکی از داستان‌های قابل تطبیق با «رومئو و ژولیت» است؛ هر دو اثر با وجود داشتن فرجامی متفاوت بنا به زیبایی‌های ادبی خود سرمنشأ آثار هنری زیادی چون تئاتر، باله، و فیلم شده‌اند که از آن جمله می‌توان به فیلم سینمایی « رومئو وژولیت» به کارگردانی باز لورمان و«عاشیق غریب» اثر سرگئی پاراجانوف کارگردان گرجستانی اشاره کرد. این مقاله با بررسی تحلیلی و توصیفی روشن می‌سازد که چگونه دو شاهکار با وجود اختلاف زمانی و مکانی دارای پیرنگ و بن‌مایه‌های مشترکی هستند. مبنای مقاله بر تحلیل شخصیت‌های متناظر در دو اثر قرار گرفته است.