بررسی زنجیره تأمین ابزار بافت فرش دستباف ابریشمی در مناطق روستایی شهرستان زنجان

Abstract

اثربخشی زنجیره عرضه هر فعالیتی از جمله فرش دستباف نیازمند منابع مختلفی است. منابع مالی، اطلاعاتی و نهاده‌های فیزیکی از جمله منابع مورد نیاز تولید فرش دستباف هستند که لازم است مورد بررسی قرار گیرند تا بدینوسیله مشکلات بافندگان در تأمین آنها مشخص شود. هدف این پژوهش بررسی زنجیره تأمین ابزار بافت مورد استفاده بافندگان فرش ابریشم در مناطق روستایی شهرستان زنجان است. در این مطالعه از روش کیفی مشتمل بر مطالعه موردی اکتشافی-تبیینی استفاده شد. مشارکت‌کنندگان عبارت بودند از: کارشناسان اداره بازرگانی و اتحادیه‌ی روستایی فرش دستباف، فروشندگان نهاده‌ها در شهرهای زنجان، قم و کاشان که با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. بررسی زنجیره تأمین نهاده‌ها نشان داد که تأمین ابزار بافت بر اساس شیوه تولید متفاوت است. ابزار بافت از قبیل قیچی، قلاب و سیخ پودکش بیشتر در خارج از شهر تولید می‌شود. در شیوه خویش‌فرمایی، تأمین ابزار بافت برعهده بافنده روستایی بوده و در بیشتر موارد ابزار بافت از مرکز خرید و فروش فرش ابریشمی در شهر زنجان تأمین می‌شد. این مرکز نیز در بیشتر موارد ابزار را از سازندگان خارج از استان تهیه می‌کرد. تأمین دار قالی و سایر اجزاء آن در شیوه خویش‌فرمایی در بیشتر موارد از نجارها و جوشکارهای سطح شهر زنجان بود. بنابراین بافندگان با کمترین واسطه به این نهاده دسترسی داشتند. تأمین کلیه‌ی ابزار بافت در شیوه کارفرمایی به‌ عهده کارفرما بوده و پس از بافت از بافنده روستایی دریافت می‌شد.