فراترکیب عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی: در جستجوی الگوی انگیزش اعضای هیئت علمی

Abstract

بررسی علل موفقیت برخی از سازمان‌ها و نیز علل انحطاط و انحلال بعضی از شرکت‌ها نشان می‌دهد که ایجاد انگیزه لازم و مناسب در نیروی انسانی، تأثیر معنادار و قابل توجهی در موفقیت و پایدار یا انحلال این واحدها دارد. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی با استفاده از روش فراترکیب بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است؛ از لحاظ ماهیت اطلاعات و شیوه تحلیل آن‌ها جزو تحقیقات کیفی است. از منظر روش جمع‌آوری اطلاعات در زمرۀ پژوهش‌های اسنادی است و در نهایت بر مبنای روش پژوهش، جزو تحقیقات تحلیلی – توصیفی است که با استفاده از روش فراترکیب صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه پژوهش‌های داخلی صورت گرفته در 10 سال اخیر (1399-1389) با موضوع بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی است که گزارش آن‌ها در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی نمایه شده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با استناد به قاعدۀ اشباع نظری، تعداد 12 پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. استخراج عوامل و مؤلفه‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت گرفت و اعتبار تحلیل‌ها بر مبنای روش سه‌گوشه‌سازی تحلیل‌گر مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده، الگوی عوامل مؤثر بر انگیزش اعضای هیئت علمی دانشگاه مشتمل بر هفت عامل، 19 مؤلفه و 61 شاخص است. عوامل مؤثر بر انگیزش عبارت از شرایط محیط‌ کار؛ خط‌مشی‌ها و قوانین؛ سبک مدیریت و رهبری؛ روابط با همکاران؛ عوامل شخصیتی؛ توانمندسازی؛ و ماهیت شغل هستند. موارد خیلی زیادی باعث انگیزش شغلی اعضای هیات علمی میشود که این موارد در چند طبقه جای میگیرد.