بررسی اثر سرمایه انسانی بر همگرایی منطقه‌ای در اقتصاد ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی

Abstract

همگرایی منطقه­ای یکی از چالش­های مهم در کشورهای در حال توسعه است. بر اساس ادبیات اقتصادی، عوامل متعددی از جمله سرمایه­گذاری در نیروی انسانی بر همگرایی منطقه­ای اثرگذار هستند. از این رو، هدف این مطالعه، بررسی اثرات مستقیم و سرریزهای فضایی سرمایه انسانی بر همگرایی منطقه­ای در استان­های مختلف ایران بر پایه مدل رشد درونزا و همچنین مدل همگرایی سولوی فضایی می­باشد. به این منظور از داده­های استان­های مختلف در دوره زمانی1396- 1384 و تکنیک اقتصادسنجی دوربین پویای فضایی (DSDM) استفاده گردیده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان داده است وقوع همگرایی منطقه­ای در کشور مورد تایید می­باشد. با این وجود سرعت همگرایی پایین است به­طوریکه مناطق مختلف کشور به طور میانگین با سرعت همگرایی063/0 در مسیر رشد متوازن به سمت حالت پایدار در حال حرکت هستند. از دیگر نتایج مطالعه می­توان به اثرات مستقیم و سرریزی مثبت سرمایه انسانی بر روند همگرایی منطقه­ای در کشور اشاره نمود.