بررسی تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر اندازه دولت در اقتصاد ایران (با استفاده از آزمون کرانه‌ها)

Abstract

با‌ توجه ‌به تأثیر منفی درآمدهای نفتی بر مخارج دولتی و به دنبال آن افزایش اندازه دولت، مالیات بر ارزش افزوده به‌عنوان یک مالیات جدید که دارای تنوع پایه مالیاتی گسترده است، می­تواند نقش مهمی در جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی و تأثیر مثبت در کاهش اندازه دولت داشته باشد. برای بررسی تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر اندازه دولت از نسبت هزینه کل به تولید ناخالص داخلی به‌عنوان شاخص اندازه دولت کل، نسبت هزینه جاری به تولید ناخالص داخلی به­عنوان شاخص اندازه دولت جاری، نسبت هزینه عمرانی به تولید ناخالص داخلی به­عنوان شاخص اندازه دولت عمرانی استفاده شده است. برای این منظور از آمار سری زمانی به‌صورت فصلی طی دوره 1387:4 تا 1395:2 و از مدل ARDL استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که بین مالیات بر ارزش‌افزوده و اندازه دولت کل، اندازه دولت جاری و اندازه دولت عمرانی رابطه مثبت و معنادار برقرار است. نتایج برآورد الگو با‌ استفاده‌از روش خودتوضیحی با وقفه‌های گسترده (ARDL) و آزمون کرانه‌ها در هر سه مدل نشان می‌دهد که الگوی پویا به‌سمت الگوی بلندمدت حرکت می‌کند.