تعیین نیمرخ‌های دانش‌آموزان بر اساس مؤلفه‌های کمک ‌خواهی، ادراکات محیط کلاسی و اهداف پیشرفت اجتماعی ازلحاظ فرسودگی تحصیلی: تحلیل مبتنی بر شخص

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی نیمرخ­های انگیزشی دانش­آموزان و تفاوت نیمرخ­های گروه­های مختلف ازنظر کمک خواهی، ادراکات محیطی کلاس، اهداف پیشرفت اجتماعی بر اساس فرسودگی تحصیلی بود. با توجه به ماهیت موضوع، از روش توصیفی از نوع همبستگی استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش­آموزان دختر و پسر سال دوم دوره متوسطه شهر مریوان می‌باشد که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند که تعداد آن‌ها 1295 نفر بوده است که از این تعداد 653 نفر دختر و 642 نفر پسر بودند. نمونه پژوهش را 274(دانش‌آموز پسر و دختر) تشکیل می­دهند که به شیوه­ی نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی، از دبیرستان­های دوره­ی متوسطه شهر مریوان انتخاب گردیدند و سپس به چهار پرسشنامه ادراکات محیط کلاسی، کمک خواهی تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی پاسخ دادند. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از تحلیل خوشه­ای (کلاستر) به روش چند ­میانگینی (k-means cluster)، تابع تشخیص و آزمون t تک نمونه­ای استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان دانش­آموزان اولین خوشه با مقدار بالای پذیرش دارای نمره­ی میانگین بالا و مقدار پایین عملکردگرایی دارای نمره میانگین پایین است که این خوشه جهت­گیری انگیزشی پایین و خوشه­ی دوم با مقدار بالای لذت دارای نمره­ی میانگین بالا و مقدار پایین عملکردگرایی دارای نمره­ی میانگین پایین است که این خوشه جهت‌گیری انگیزشی بالا نامیده می­شود. آزمون t نمونه های مستقل نشان داد که تفاوت معناداری بین دو خوشه پایین و بالا وجود دارد. در افراد خوشه یک (7148/7 SD= 59/40 M=) میزان فرسودگی تحصیلی نسبت به افراد خوشه دو (28/6 SD= و 25/32 M=) بیش­تر است. همچنین یافته‌ها نشان داد که فرسودگی تحصیلی در خوشه جهت­گیری انگیزشی بالا کمتر بود. این پژوهش تلویحاتی برای دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت دارد که از نتایج آن می‌توانند برای کاهش فرسودگی تحصیلی و بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند.