صحفی بودن امامان، انگاره ای شاخص در اعتبار احادیث اهلبیت (ع)

Abstract

<strong> </strong><br /> <br /> در قرن اول هجری، مطالبۀ سند از اصحاب و تابعان برای نقل حدیث مرسوم نبود. به دلیل پیدایش اختلافات میان سخنان منسوب به پیامبر(ص) در قرن دوم، به تدریج مطالبۀ سند مورد اقبال قرار گرفت. در شرایطی که این رویه در میان عالمان حدیث در حال توسعه بود امامان(ع) برای نقل حدیث به اساتید حدیثی اتکا نمی‌کردند و از طریق پدران خود روایاتی را نقل می‌کردند. این روایات نیز، در مواردی که برای آنها سندی ارائه می‌کردند، مستند به مکتوبات و صحفی بود که از طریق پدرانشان رسیده بود و این طریق از طرق شیوخ شناخته شدۀ حدیث نبود. این رویه، موجب شد تا ایشان را «صحفی» بخوانند. این مقاله، مفهوم این تعبیر را تبیین می‌کند و نشان می‌دهد که این ویژگی، بر خلاف نظر مطرح کنندگانش، نه تنها مایۀ قوت طریق اهل بیت(ع) به پیامبر(ص) در نقل حدیث بوده است، بلکه طریق ایشان را به یک طریق انحصاری معتبر تبدیل کرده است.