نقش کیفیت سود در شناسایی گزارشگری مالی متقلبانه

Abstract

تقلب یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در حسابداری و حسابرسی صورت‌های مالی مطرح می‌شود. هدف اصلی پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر احتمال وقوع تقلب در گزارشگری صورت‌های مالی می‌باشد. در این پژوهش کیفیت سود به‌عنوان عامل مؤثر در شناسایی احتمال تقلب در­نظر­گرفته شده و با استفاده از سه شاخص محافظه‌کاری، هموارسازی سود و کیفیت اقلام تعهدی محاسبه شده است. احتمال گزارشگری متقلبانه نیز با استفاده از مدل بنیش (1999) اندازه‌گیری شده است. در این پژوهش اطلاعات مالی 174 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی بازة زمانی 1389 تا 1394 بررسی شده است که شامل 1044 مشاهده می‌باشد. نتایج پژوهش با استفاده از الگوی رگرسیون چند متغیره و روش داده‌های تابلویی با اثرات ثابت، نشان داد محافظه‌کاری اثر منفی و معناداری بر احتمال تقلب دارد و اقلام تعهدی اختیاری اثر مثبت و معناداری بر احتمال تقلب می‎گذارد. در نتایج این پژوهش بین هموارسازی سود و احتمال تقلب رابطة معناداری مشاهده نشد.