بررسی فلور و رویشگاههای منطقة حفاظت شدة مند (استان بوشهر)

Abstract

یکی از اساسی‌ترین اقدامات به دنبال برنامه‌ریزی‌های حفاظتی در مناطق حفاظت شده، شناخت منابع زیستی پایه مانند فلور و پوشش گیاهی است. این اقدامات در مناطق خشک به‌دلیل حساسیت زیستگاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بخش اعظم کشور ایران دارای اقلیم خشک، نیمه خشک و یا فوق العاده خشک است و مناطق ساحلی خلیج فارس در این میان از اهمیت چشمگیری برخوردارند. مند به عنوان منطقة حفاظت شده با مساحت 53000 هکتار درجنوب شرقی استان بوشهر واقع شده است. مند نماد بارزی از شوره زارهای نوار ساحلی حاشیة خلیج فارس است که به عنوان موزة زیستی طبیعی مبین طیف متنوعی از رویشگاهها و گونه‌های شورروی بوده و از اهمیت اکولوژیکی بسیار بالایی برخوردار است. دراین منطقه تعداد 142 گونة گیاهی از 114 جنس متعلق به 46 خانواده گیاهی می‌روید. خانواده‌های Poaceae، Asteraceae و Chenopodiaceae به ترتیب با 23، 17 و 14 گونه بیشترین تعداد گونه‌های گیاهی منطقه را به خود اختصاص داده‌اند. از نظر شکل زیستی تروفیت‌ها (یکساله‌ها) بالاترین درصد شکل زیستی گیاهان را در بر می‌گیرند که به‌دنبال آن فانروفیت‌ها و کاموفیت‌ها بالاترین درصد را نشان می‌دهند و از نظر کورولوژیکی، 4/24 درصد گیاهان، پراکنش تک ناحیه‌ای دارند که در میان آنها گونه‌های صحرا- سندی از بالاترین درصد برخورداراند. درصد باقیمانده مربوط به گیاهانی با پراکنش در بیش از یک ناحیة رویشی هستند که از بین آنها گونه‌های ایرانو– تورانی و صحرا سندی از بالاترین درصد برخورداراست. رویشگاههای منطقه شامل ساحلی، مانگرو، حاشیة رودخانه، تالابی، تپه‌های ماسه‌ای، زمین‌های مرطوب داخلی، جزیره‌ای و زمین‌های رها شده‌اند. جزایر تهمادون، ام الگرم و نخیلو نمادی از رویشگاههای جزیره‌ای منطقه‌اند که از نظر اکوسیستمی و حفاظتی حائز اهمیت بالایی هستند.