الگویی برای تحدید محدودة مطالعاتی در ارزیابی پیامد فعالیت‌ها بر محیط زیست (با استفاده از :شش مطالعة موردی)

Abstract

خروجی‌های گزارش ارزیابی پیامد فعالیت‌ها بر محیط زیست (ا.پ.ف.م.) به منزلة یک سامانة پشتوانه تصمیم‌گیری همواره تابعی از مرزهای محدودة مطالعاتی خواهد بود. این در حالی است که مرز محدوده مطالعاتی ممکن است در بر گیرندة دو ماهیت «فیزیکی» و «غیر فیزیکی» از نظر نوع اطلاعات ورودی به الگوهای ارزیابی باشد. در این مقاله ابتدا شش مطالعة موردی ارزیابی منظر، تجمعی، تخریب جنگل به دلیل رشد جمعیت، تخریب سیمای سرزمین، آلودگی هوا و آلودگی رودخانه که در بر گیرندة تعداد زیادی از گونه‌های مختلف پروژه‌های ارزیابی می‌تواند باشد، مطرح شده است. سپس تحدید منطقه‌های مطالعاتی با توجه به دیدگاههای هدف محور1 و مسئله محور2 در ا.پ.ف.م. در هرکدام از محدوده‌های مطالعاتی، با توجه به محدودیت‌های منطقة مطالعاتی انجام شده است. هدف محوری و تصمیم محوری دو بحثی است که اساس آن بیشتر بر تجربه‌های ارزیاب و نتیجه‌های کار میدانی تا ارزش‌های محیط زیستی استوار شده است.در جمع‌بندی این مقاله، تأکید بر نهایی‌کردن مرز محدوده‌های ا.پ.ف.م. با توجه به کمرنگ شدن یا حذف پیامد فعالیت‌های محیط زیستی و پیامدهای تجمعی و محدودیت‌های نرم‌افزاری شده است. برای مثال در ا.پ.ف.م. آبگیری سد بر منظر اطراف، توپوگرافی کوهستانی منطقه و مرز دریاچة سد برای مشخص‌کردن مرز محدودة ارزیابی در نظر گرفته شد، و برای نشان دادن پراکنش آلاینده‌ها در اطراف دودکش نیروگاه، محدودیت‌های نرم افزاری مرز محدوده را تحدید کرد. در مطالعه‌های موردی مرز پارک ملی، یا مناطق حساس زیستی وجود نداشت، ولی در صورت لزوم می‌توان نظر واحد مسئول پروژه و نیز وجود اکوسیستم‌های حساس، و یا منطقه‌های حفاظت شده را نیزبرای مرز نهایی در نظر گرفت.