ارزیابی حساسیت زیست‌محیطی سواحل شمالی خلیج فارس با توجه به ارزش‌های حفاظتی و کانون‌های آلوده‌ساز

Abstract

ارزیابی حساسیت سواحل در واقع سنجش غنای زیستی فوق‌العاده سواحل به دور از کانون‌های آلوده ساز با ملاک‌ها و معیارهای مشخص و از پیش تعیین شده است. هدف از فرایند ارزیابی حساسیت در سواحل استان بوشهر عینیت بخشیدن به توانایی سواحل استان برای انتخاب مناطق تحت حفاظت در ناحیة ساحلی کشور به شمار می‌رود. بدین منظور در اولین گام، محدودة مورد مطالعه با توجه به آخرین یافته‌های طرح مدیریت یکپارچة مناطق ساحلی تعریف شد. سپس بر اساس داده‌های موجود و زمین مرجع‌کردن و تهیة فتوموزائیک تصاویر ماهواره‌ای لندست و IRSو برداشت زمینی، کار شناسایی و تهیة نقشه‌های پایه در دو محدودة تأثیر‌گذار بالا دست که مرز دهستان‌های ساحلی را شامل می‌شود و محدودة تحت تأثیر مستقیم (یا ناحیه کرانه‌ای) در عرصه‌ای به وسعت 384810 هکتار صورت گرفت. در این تحقیق طرح ریزی مدل نوینی به منظور گزینش مناطق تحت حفاظت در نوار ساحلی با استعانت از روش تحلیل سلسلة مراتبی و با کمک نرم افزار ArcGIS انجام شد. این مدل برای سنجش حساسیت ذاتی منطقه و آسیب پذیری بالفعل منطقه، با توجه به کانون‌های آلوده ساز و در نهایت ارزیابی حساسیت منطقه برای تعیین مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست در سامانة اطلاعات جغرافیایی و تحت برنامة ArcGIS به صورت مدل ریاضی خطی طرح ریزی شد. در مدل نوین ارزش عوامل تأثیر‌گذار بر حساسیت به صورت یکسان اعمال نشده است، بلکه با تعیین ضرایب وزنی، ارزش و اهمیت هر یک از عوامل با توجه به میزان حساسیت وارده بر محیط مشخص شده است. درکل، در محدودة مورد مطالعه،21/2994 هکتار از منطقه با حساسیت خیلی زیاد،76/2701 هکتار با حساسیت زیاد، 19/42124 هکتار با حساسیت متوسط و80/290056 هکتار با حساسیت کم ارزیابی شد.