تجمع فلزات سنگین سرب و روی در برگ و میوة درختان زیتون(Olea europaea L.) و خاک آبیاری شده با فاضلاب شهری

Abstract

اصلی‌ترین عامل ایجاد نگرانی درآبیاری زمین با فاضلاب شهری، حضور فلزات سنگین و ورود آنها به زنجیرة غذایی انسان و جانوران است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر آبیاری با فاضلاب‌شهری بر تجمع عناصرسنگین سرب و روی در اعماق مختلف خاک(عمق0-15، 15-30 و30-60 سانتیمتری) و اندام‌های درخت زیتون ( برگ و میوه) در فضای سبز شهر تهران است. این مطالعه در جنوب تهران در قالب طرح تصادفی نظا‌م‌مند با سه تکرار و با گونة زیتون (Olea europaea L .)، در دو سطح آبیاری با فاضلاب شهری و آبیاری با آب چاه ( طی 7 سال) انجام گرفت. در این تحقیق، در هر یک از تیمارها (آبیاری با آب چاه و آبیاری با فاضلاب)، سه قطعه نمونه با پراکنش تصادفی نظا‌م‌مند انتخاب شد. در هر یک از قطعات، نمونه‌های برگ، ‌میوه درختان زیتون و خاک (عمق 0-15، 15-30 و30-60 سانتیمتری)، برای تجزیه و تحلیل در سه نوبت برداشت شدند. همچنین برای تعیین غلظت فلزات سنگین (Pb و Zn) نمونه‌ها، ابتدا در اسید هضم و سپس از دستگاه جذب اتمی استفاده شد. با توجه به نرمال بودن داده‌ها، از آزمون t غیر جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از فاضلاب شهری (طی 7 سال) در آبیاری زیتون‏کاری باعث افزایش معنی‌دار غلظت عناصر سنگین (Pb و Zn) در خاک و برگ درخت زیتون شده است اما سبب افزایش غلظت این عناصر در میوه‌های زیتون نشده. کاربرد طولانی مدت فاضلاب شهری ممکن است باعث افزایش عناصر سنگین در خاک و بافت‌های گیاهی شود.