گیاه پالایی خاک‌های آلوده به " فنانترن" با استفاده از گیاه سورگوم

Abstract

مطالعات انجام شده در حوزه‌های مختلف مناطق نفت‌خیز نشان داد که ترکیب "فنانترن" از خانوادة هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs) آلاینده غالب در اغلب مناطق اطراف تأسیسات نفت و گاز است. در این کار تحقیقاتی به مطالعه نقش گیاه سورگوم (Sorghum vulgare Pers. Sudanense) در حذف آلاینده فوق با روش گیاه‌پالایی پرداخته شده است. پس از تیماربندی بر اساس طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی و کشت گیاه انتخابی در محیط گلخانه با شرایط مشابه منطقة مورد نظر، روند تغییرات غلظت آلاینده در خاک در مدت 16 هفته (دورة رشد کامل گیاه) دنبال شد. به منظور بررسی تأثیر آلاینده بر فعالیت‌های فیزیولوژیک گیاه، ابتدا میزان کلروفیل و بیوماس تولیدی و سپس برای تعیین ریسک اکولوژیکی روش، میزان تجمع آلاینده مذکور در گیاه و خاک مطالعه شد. اندازه‌گیری غلظت آلاینده توسط دستگاه HPLC ،میزان کلروفیل با استفاده از دستگاه کلروفیل‌سنج و تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که گیاه مذکور میزان حذف آلاینده در خاک را در شرایط اعمال شده تا 20 درصد افزایش داده است.تحلیل آماری و مقایسة میانگین داده‌ها، اختلاف معنی‌دار در عملکرد تیمارهای گیاهی و فاقد گیاه را تأیید کرد(05/0 P<). در عین حال ثابت شد که آلاینده در ناحیه ریزوسفر گیاه تجزیه و به اندام‌های هوایی منتقل نشده است. به‌علاوه فعالیت‌های فیزیولوژیک گیاه، نظیر میزان ‌بیوسنتز کلروفیل و بیوماس تولیدی تأثیر چندانی نداشته و نهایتاً در زنجیرة غذایی نیز وارد نمی‌شود.