تعیین آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب بامدژ با استفاده از شاخص ژ‍ئوشیمیایی مولر

Abstract

تحقیق حاضر به بررسی شدت آلودگی فلزات سنگین (Ca ,Fe, Ni, Cd, Pb, Zn, As, Hg)در رسوبات تالاب بامدژ (استان خوزستان) می‌پردازد. هدف اصلی این تحقیق کمی‌سازی شدت آلودگی در تالاب و اهداف جزئی آن جداسازی بخش انسان‌ساخت از طبیعی و مشخص کردن منشاء عناصر سنگین است. در این تحقیق از روش آزمایشگاهی تفکیک شیمیایی و جذب اتمی استفاده شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بر اساس فرمول Igeo محیط تالاب از نظر آلودگی به فلزات آرسنیک، نیکل و سرب در طبقة آلودگی بسیار کم تا متوسط و از نظر آلودگی به فلزات آهن و روی در طبقة بدون آلودگی و از نظر آلودگی به فلز کادمیوم در طبقة آلودگی متوسط تا زیاد و از نظر آلودگی به جیوه در طبقة آلودگی بسیار شدید قرار می‌گیرد. بررسی درصد غلظت انسان‌ساخت و طبیعی عناصر مورد مطالعه در محیط تالاب نشان می‌دهد که عناصر کادمیوم و سرب بیشتر منشاء انسان‌ساخت، و عناصر آهن، روی و نیکل منشاء طبیعی دارند؛ همچنین کلسیم منشاء معدنی دارد. نتایج آنالیز خوشه‌ای نشان می‌دهد که منشاء سرب بیولوژیک است. نیکل و آهن نیز تحت ضریب تشابه بالا به‌هم متصل‌اند که نشان دهندة منشاء زمینی نیکل است. منشاء مواد آلی غیر طبیعی است و در نتیجه منشاء جیوه و آرسنیک که با مواد آلی ارتباط دارند نیز غیر‌طبیعی است. در نهایت" 4 شاخه تشکیل شده در آنالیز خوشه‌ای تحت ضریب تشابه بسیار پایین بهم متصل می‌شوند که حاکی از عدم ارتباط بین این 4 شاخه و عناصر موجود درآنهاست.