شبیه سازی آثار دو برابر شدن دی اکسید کربن جو بر تغییر اقلیم تبریز

Abstract

مدل‌های گردش عمومی مدل‌های ریاضی (شبیه سازهای رایانه‌ای) خصوصیات و فرایندهای جوی- اقیانوسی هستند که هدف آنها توصیف سیستم اقلیمی کره زمین (سیستم اقلیمی کرة زمین حاصل و پیوندی از ارتباطات جو، اقیانوس ها، پهنه‌های یخی یا کریوسفر(یخ کره) ، ارگانیسم‌های حیاتی (بیوسفر)، خاک‌ها ، رسوبات و سنگ‌ها) است. توسعة مدل‌های مذکور به سال 1960 میلادی بر می‌گردد. مدل‌های گردش عمومی در حال تبدیل شدن به ابزار اصلی بررسی تغییرات اقلیمی کرة زمین هستند. در این تحقیق با استفاده از داده‌های ماهانة حاصل از محاسبة ضرایب مربوط به دما و بارش نقاط شبکه در مختصات ایستگاه تبریز و داده‌های متوسط ماهانة دما و بارش ایستگاه هواشناسی تبریز، اثرات دو برابر شدن میزان جو بر دما و بارش شبیه سازی شده بررسی شده است. مدل‌های هایترگراف و آمبروترمیک ترسیمی برای تبریز مبین تغییرات ماهانة عناصر اقلیمی دما و بارش در شرایط دو برابر شدن جو هستند. نتایج حاصل از شبیه سازی عناصر دما و بارش به روش « مدل گردش عمومی GFDL» مبین افزایش دمای تبریز در کلیة مقاطع ماهانه و فصلی و کاهش بارش در فصل زمستان (ماه مارس) و افزایش آن در فصل بهار (ماه های آوریل و می) هستند. مدل های آمبروترمیک و اقلیم نگاشت- هایترگراف فعلی و شبیه سازی شدة تبریز از مدل GFDL در شرایط دو برابر شدن جو، تغییرات دما و بارش را مورد تأیید قرار داد. با توجه به مدل‌های آمبروترمیک و هایترگراف ترسیمی برای وضعیّت اقلیم فعلی و اقلیم شبیه سازی شده از مدل GFDL تغییر اقلیم تبریز در شرایط دو برابر شدن به صورت کاهش مدت و شدت دوره سرد و کاهش روزهای همراه با یخبندان، کاهش بارش بهاره و زمستانی، تغییر شکل بارش زمستانی از برف به باران، طولانی شدن دورة رشد گیاهان، افزایش دما و به تبع آن خشکی، خود را نشان خواهد داد.