مدل تعیین شایستگی مراتع برای چرای گوسفند با استفاده از GIS مطالعة موردی :منطقة طالقان

Abstract

تعیین شایستگی مرتع از موارد مهم در مدیریت آن به شمار می رود و شناخت عوامل موثر بر آن اهمیت دارد. از آنجایی که تقریباً همه اجزای اکوسیستم مرتعی در تعیین شایستگی تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، دراین تحقیق عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی مورد توجه قرار گرفتند. سه مدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش اجزای مدل اصلی را تشکیل می دهند. این تحقیق با استفاده از روش فائو در بررسی و تعیین توانایی اراضی درمحیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) در منطقه ای با وسعت12/37977 هکتار ودر موقعیت جغرافیایی ?43، ?36،?50 تا ?20، ?53،?50 طول شرقی و?19، ?5،?36 تا ?19، ?19، ?36 عرض شمالی در بخش میانی حوزه آبخیز طالقان(90کیلومتری شمال غرب تهران) به اجرا درآمده است. نتایج حاصل از مدل نهایی شایستگی مرتع نشان می دهد که ازمیان خصوصیات فیزیکی، شیب، حساسیت سنگ وخاک به فرسایش و ارتفاع و ازمیان خصوصیات پوشش گیاهی، درصد پوشش گیاهی، تولید علوفه، ترکیب گیاهی، وضعیت و گرایش مرتع به صورت توأمان در تعیین شایستگی مراتع منطقه تأثیر دارند. محدود کننده ترین عوامل در تعیین شایستگی مراتع منطقه، شیب زیاد، تبدیل مرتع به دیمزارو رها کردن آن، چرای زودرس، وجود سنگ های حساس به فرسایش و کم بودن درصد پوشش گیاهی اند. ازسوی دیگر زیاد بودن پوشش سطحی شامل پوشش گیاهی، سنگ وسنگریزه، تعدد منابع آب دائمی، پراکنش مناسب منابع آب و حضور گیاهان چندساله ازجمله عوامل مـؤثر در افزایش درجة شایستگی مراتع منطقه به حساب می آیند.