بهینه‌سازی زنجیره تأمین آب آب‌شیرین‌کن‌ اسمز معکوس با رویکرد اقتصادی و زیست‌محیطی (پژوهش موردی زنجیره تأمین آب آب‌شیرین‌کن در استان هرمزگان)

Abstract

مدیریت زنجیره تأمین پایدار، تعاملات بین ابعاد اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی را در برمی‌گیرد. این پژوهش، مدل ریاضی برنامه‌ریزی خطی طراحی زنجیره تأمین آب آب‌شیرین‌کن‌ اسمز معکوس برای بهینه‌سازی ارزش فعلی خالص هزینه‌های سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری کارخانه‌های آب‌شیرین‌کن، خطوط لوله انتقال آب و هزینه‌های زیست‌محیطی برای افق زمانی را معرفی می‌کند. هزینه‌های زیست‌محیطی شامل هزینه‌های مالیاتی ناشی از تولید گاز گلخانه‌ای CO2 و هزینه‌های زیست‌محیطی رقیق‌سازی پساب قبل از ورود به دریا است. مدل برای مطالعه موردی زنجیره تأمین آب آب‌شیرین‌کن اسمز معکوس پنج شهر در استان هرمزگان در افق زمانی 20 ساله پس از کدگذاری در نرم‌افزار متلب حل‌شده است. سهم هزینه بخش‌های زنجیره تأمین آب آب‌شیرین‌کن در بندرعباس با احتساب هزینه‌های زیست‌محیطی برحسب دلار آمریکا در مترمکعب آب شیرین و درصد شامل هزینه کل زنجیره تأمین 0.5334 (100%)، کارخانه آب‌شیرین‌کن 0.3640 (68.24%)، خط انتقال 0.0458 (8.59%)، مالیات دی‌اکسید کربن 0.0885 (16.59%) و رقیق‌سازی پساب 0.0351 (6.58%) است. هرچقدر هزینه رقیق‌سازی پساب بیشتر شود تأثیرات زیست‌محیطی بیشتر کاهش می‌یابد و برعکس. همچنین با کاهش مصرف انرژی سوخت‌های فسیلی در آب‌شیرین‌کن‌ها مقدار گاز CO2 کاهش می‌یابد. برنامه ریزان منابع آب می‌توانند از مدل ریاضی ارائه‌شده و نتایج این پژوهش برای گسترش ظرفیت آب‌شیرین‌کن استفاده کنند.