الگوی توزیع و منشاء هیدروکربن‌های نفتی در رسوبات عمقی ساحل جنوب غربی دریای خزر (کیاشهر)

Abstract

ددر این مطالعه، غلظت ترکیبات آلیفاتیک و شناساگرهای زیستی هوپان و استران در رسوبات عمقی ساحل کیاشهر از عمق 20 متری واقع در جنوب غربی دریای خزر به منظور تعیین منشا و پراکنش هیدروکربنهای نفتی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌ها پس از استخراج با استفاده از سوکسله و سپس دو مرحله کروماتوگرافی ستونی بوسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (GC-MS) ترکیبات آلکان‌های نرمال، هوپان و استران در آن‌ها شناسایی و تعیین غلظت شد. غلظت کل هیدروکربن‌های آلیفاتیک (TAH) در رسوبات در محدوده µg/g11/5–30/643 و در بیشتر اعماق نسبتا بالا یافت شد. نتایج حاصل از شناساگر مخلوط پیچیده حل نشده (UCM)، pr/ph و شاخص ارجحیت کربن (CPI) نشان از ورودی نفت به عنوان منبع اصلی در بیشتر اعماق رسوبات کیاشهر را داشت. همچنین الگوی ترکیبات هوپان با شکل غالب 17α(H), 21β (H) hopanes و نتایج نسبت‌های بلوغ حراتی ((TS) / (TS+ TM) و (22S / (22S + 22R)) آلودگی‌های نفتی را در این رسوبات به خوبی نشان می‌دهد. تنها در برخی از لایه‌های پایین منشا طبیعی برای هیدروکربن-ها مشخص شد. در کل نتایج بیانگر این مطلب می‌باشد که منابع آلاینده نفتی مانند ریزش نفت از چاه‌های نفتی آذربایجان در سال‌های گذشته وجود داشته-اند که موجب آلوده کردن رسوبات عمقی کیاشهر شده‌اند.