تعیین پایداری اکولوژیکی حوضه آبخیز کال‎شور با کاربرد ردپای اکولوژیکی

Abstract

افزایش سطح گازهای گلخانه‎ای، تخریب محیط‎زیست و جنگل‎زدایی به همراه کاهش ظرفیت زیستی کره‎زمین جهت پاسخ‎دهی به نیازهای بشر از مهم‌ترین نگرانی‌ها در سطح جهانی به شمار می‌رود. در این پژوهش با استفاده از مفهوم ردپای اکولوژیک، پایداری حوزه آبخیز کال‎شور واقع در شهرستان سبزوار مورد بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که کل ردپای اکولوژیک حوزه برابر با 1076337 هکتار است و با مد نظر قرار دادن مساحت حوزه (243231 هکتار)، کسری اکولوژیک حوزه به میزان1052105 هکتار زمین، قابل‌ توجه است. از این مقدار بخش مصرف آب با 48 درصد بیشترین میزان کسری و بخش‎های حمل‎ونقل نیز با 15 درصد از کل کسری زمین حوزه آبخیز، کمترین نقش را در ناپایداری این منطقه دارد. لذا می‎توان ردپای اکولوژیکی را به‎عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی آثار محیط‎زیستی در مقیاس درون‌ شهری و نیز ارزیابی پایداری اکوسیستم‎ها بکار برد و از راهکارهایی مانند: آموزش و ارتقای سطح آگاهی مسئولان، اصلاح الگوی مصرف در رابطه با مولفه‎های آب، غذا و حمل و نقل، توسعه زیرساخت‏های ارتباطی و برطرف کردن کمبودهای موجود بخصوص در زمینه مصرف آب و سازمان‏دهی و نظام‏ مند کردن ساخت و سازها به منظور هماهنگی با محیط‎زیست بهره جست.