تأثیر خشکسالی زاینده‌رود در تعاملات اجتماعی و فضاهای جمعی در اصفهان

Abstract

رودخانۀ زاینده‌رود در کنار فواید اقتصادی و فرهنگی برای اصفهان، سبب ایجاد حوزه‌ای عمومی برای گسترش تعاملات اجتماعی انسان‌ها با یکدیگر شده است. این رودخانه علاوه بر اینکه فضایی تفریحی و محلی برای گذران اوقات فراغت محسوب می‌شود، جایگاه ویژه‌ای را در هویت شهری شهروندان اصفهانی به خود اختصاص داده است. این رود بخشی از هویت اصلی اصفهان را شکل می‌هد که این مسئله را می‌توان با توجه به علائم و نمادهای مختلفی که در سطح اصفهان مشاهده می‌شود و هر کدام نشانه‌ای از زاینده‌رود را با خود همراه دارد، حس کرد. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش رودخانۀ زاینده‌رود و فضاهای عمومی‌ اطراف آن در تعاملات اجتماعی شهروندان اصفهانی و تعیین نقش خشکی رودخانه در کاهش این تعاملات انجام شده است. این تحقیق به شکل طولی و در دو مرحلۀ قبل و بعد از خشکی آب رودخانۀ زاینده‌رود انجام شد که سعی شده است برای کاهش اثر متغیرهای زمینه‌ای نمونه‌های انتخاب‌شده در هر دو مرحله به لحاظ سنی و جنسی با یکدیگر مشابهت داشته باشند. نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری¹ نشان می‌دهد ارزیابی پاسخگویان از کیفیت (کیفیت دسترسی، خدمات، عناصر زیبایی‌شناختی و آسایش و امنیت) فضاهای اطراف رودخانۀ زاینده‌رود در میزان تعاملات آن‌ها با یکدیگر تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین، آزمون مقایسۀ میانگین‌ها نشان می‌دهد، نقش این فضاها در تعاملات اجتماعی مردان بیش از زنان است، اما به لحاظ سنی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین، نتایج تحقیق نشان می‌دهد خشکی آب رودخانۀ زاینده‌رود به طرز معنی‌داری میزان تعاملات اجتماعی را در بین شهروندان مراجعه‌کننده به این مکان کمتر کرده است.