ژئوتوپ‌ ماندگار، نمونه‌ اصیل منظر و محیط‌زیست طبیعی (نمونه موردی کوهریگ مهریز استان یزد)

Abstract

برخی از مناظر طبیعی دارای ویژگی‌های منحصربه فردی هستند که باعث جذب و تعاملات انسانی می‌شوند. کمبود مطالعات تخصصی در حوزه‌ منظر، بی‌توجهی به شناخت این مناظر، تغییرات‌ و مداخلات نابجای انسانی در تعامل و بهره‌برداری از آن‌ها، این مناظر را، دچار آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر می‌نماید؛ و منجر به از دست دادن این مناظر طبیعی، هویتی، فرهنگی و همچنین فرصت‌های غنی وابسته به آن‌ها می‌گردد.هدف این پژوهش بررسی ژئوتوپ‌های ماندگار و در نهایت ارائه مدلی برای ارتقای کیفی منظر کوهریگ مهریز است. روش پژوهش میدانی و پدیدارشناسی هرمنوتیک بوده است که محقق با استفاده از مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک، به تحلیل مناظر منحصر طبیعی و کوهریگ پرداخته است. یافته‌ها نشان‌ می‌دهد، مناظر خاص زمینه‌ی پیدایش باورهای غریب و شکل‌گیری فرهنگ‌هایی را متناسب با نوع ، خواص، تأثیرات طبیعت و همچنین ذهنیات و باورهای مردمی به ‌‌وجود می‌آورند. این گونه ژئوتوپ‌ها و مناظر منحصر طبیعی، در امتزاج ذهنیات و تعاملات مردم، به تدریج به مناظری ماندگار در اذهان مردم مبدل خواهند ‌شد؛ که نمودی ‌از ‌فرهنگ و هویت آن فضاست. از سویی شناخت و حفظ منابع ‌طبیعی، نقش بسزایی در سلامت محیط‌ زیست و بهره‌وری صحیح آن دارد؛ بنابراین، مؤلفه‌های ماندگاری آن‌ها باید در هر شرایطی بقا یابد.