سنجش کیفیت منظر خیابان‌های شهری در کلانشهر تهران

Abstract

با ظهور مفاهیم نو در شهرسازی کلان هزاره جدید، همچون کیفیت زندگی، شهرسازی سبز و شهرهای پیاده‌مدار و به دنبال رقابت شهرهای مختلف جهان جهت ارتقای زیست‌پذیری شهری؛ یکی از مفاهیم مورد توجه در این میان، کیفیت‌بخشی به منظر شهر از طریق ساماندهی، هویت‌بخشی و سرزنده‌سازی منظر خیابان است. ضرورت این موضوع در شهرسازی ایرانی به دلیل ظهور مدرنیته در دهه‌های پیشین و به دنبال فقدان رویکرد جامع بهسازی منظر تاریخی خیابان بیش از پیش احساس می‌گردد. بر این اساس هدف این مقاله در گام نخست، تدوین شاخص‌های جامع منظر خیابان و ارائه چارچوبی استاندارد برای ارزیابی و سنجش منظر خیابان با استفاده از روش تحقیق «فرا تحلیل» می‌باشد. در رهیافت بعدی نیز به سنجش کیفیت منظر خیابان‌ در کلانشهر تهران با تأکید بر رویکرد ذهنی شهروندان که مبتنی بر اندازه‌گیری و سنجش مقادیر شاخص‌های 60گانه منظر خیابان در محدوده‌های هدف مطالعه است، پرداخته می‌شود. بررسی شرایط اجتماعی، کالبدی و محیطی خیابان‌های سه‌گانه نشان می‌دهد که خیابان ناصرخسرو با امتیاز 2.7 در بالاترین جایگاه، خیابان ولیعصر با امتیاز 2.6 در جایگاه بعدی و در نهایت خیابان انقلاب با امتیاز 2.2 در جایگاه آخر قرار دارد. با این وجود همچنان هیچ یک از خیابان‌ها حد متوسط رضایتمندی مردم را کسب نکرده‌اند.