بررسی عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در خراسان رضوی

Abstract

تغییر کابری اراضی از دو دیدگاه خرد و کلان قابل بررسی است. از نظر کلان سیاست های دولت و عوامل اقلیمی و از نقطه نظر خرد ویژگی های فردی و اقتصادی کشاورزان بر تغییر کاربری اراضی موثر هستند . استان خراسان رضوی یکی از مناطقی است که تغییر کاربری اراضی کشاورزی در آن در سال های گذشته با شدت بیشتری صورت گرفته است. در این مطالعه عوامل موثر بر تغییر کاربری با استفاده از اطلاعات میدانی 70 کشاورز در شهرستان تربت حیدریه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده در سال 1396 بررسی شد. تحلیل مولفه های اثر گذار با استفاده از الگوی هکمن - توبیت دو مرحله‌ای انجام شد. نتایج حاصل از برآورد الگوی هکمن دو مرحله‌ای نشان داد که در مرحله‌ی نخست متغیرهای جمعیت خانواده‌ی کشاورز، تعداد قطعات اراضی، درآمد کشاورز، قیمت محصول عمده‌ی تولیدی، سطح سواد کشاورز، سطح بارندگی و میزان دسترسی به چاه‌های آب بر تمایل به تصمیم جهت تغییر کاربری اراضی تاثیر گذار می‌باشند. نتایج مرحله‌ی دوم الگوی هکمن نشان داد که که جمعیت خانواده کشاورز، درآمد کشاورز، قیمت محصول عمده‌ی تولیدی و سطح بارندگی و میزان دسترسی به چاه‌های آب، عوامل موثر بر میزان تغییر کاربری اراضی کشاورزی می‌باشند.