بررسی سناریوهای تغذیۀ مصنوعی با فاضلاب تصفیه‌شده بر کمیت و کیفیت آبخوان شهرکرد

Abstract

وابستـگی آب مصرفی زمین‌‌های کشاورزی، صنایع و شرب به آب زیرزمینی و خشکسالی پدیدآمده در سال‌های اخیر، افت شدید این منابع را در پی داشته است. احیای آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیـر با مدیریت بهینۀ برداشت و تغذیۀ مصنوعی از طریق جریان‌‌های سطحی و فاضلاب امکان‌پذیر خواهد بود. در تحقیق حاضر، مشخصات محیط متخلخل آبخوان شهرکرد نظیر ضخامت عبور جریان و ضرایب هیدرودینـامیک در نقاط مختلف دشت محاسبه و امکان‌‌سنجی برای اجرای طرح‌‌های تغذیۀ مصنوعی با فاضلاب خروجی از تصفیه‌‌خانۀ شهرکرد بررسی شـده است. مدل جریان و انتقال آلایندۀ دشت شهرکرد از طریق نرم‌‌افـزارهای Modflow و MT3D واسنجی و صحت‌سنجی شد. از مدل تهیه‌شـده برای شبیه‌سازی رفتار آبخوان قبل و بعـد از اعمال سناریوهای فرضی تغذیۀ فاضلاب بهره گرفته شـد. بر این اساس، 10 سناریوی فرضی تغذیۀ مصنوعی با انتقال فاضلاب به موقعیت‌های مختلف دشت تعریف و تأثیر حجم و غلظت نیترات در فاضلاب در کمیت و کیفیت آب زیرزمینی محدودۀ مطالعه شده است. نتـایج نشان می‌دهند که بخش‌های میانی و جنوبی دشت با دارابودن محیط متخلخل با بافت درشت‌تر و نزدیک‌بودن به محل تصفیه‌خانه از وضعیت بهتـری برای اجرای سناریوها برخـوردارند. تزریق آب در این منطقه تا بیش از 6 کیلومتـر در افزایش سطح ایستابی تأثیر داشته است. این مقدار تغذیه در حالی است که غلظت نیترات حدود 15 میلی‌گرم در لیتر افزایش یافته است. همچنین، در صورت ادامۀ تغذیۀ آبخوان با فاضلاب می‌‌توان انتظار داشت که آلودگی را در شعاع حداکثر یک کیلومتراز محل تغذیۀ کنترل و در مقابل از مزیت‌‌‌های حجم آب افزوده‌شده به آبخوان استفاده کرد.