بررسی آثار زیست‌محیطی بهره‌برداری کارخانه‌های کوره‌های آجرپزی منطقة قهاب شهرستان اصفهان

Abstract

فعالیت‌‌های توسعه خطرهایی را بر محیط‌زیست تحمیل می‌‌کنند که ابعاد این خطرهای احتمالی با توجه به ماهیت پروژه و حساسیت‌های محیط‌زیست متفاوت است. کارخانه‌های کوره‌‌های آجرپزی از پتانسیل تأثیر بالایی برخوردارند. از این رو با ارزیابی محیط‌زیست و ارائة برنامة مدیریت مناسب می‌توان پتانسیل تأثیرات منفی ناشی از آن‌ها را تا حد امکان کاهش داد و سبب بهبود وضعیت محیط تحت تأثیر شد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی آثار زیست‌محیطی کارخانه‌های کوره‌‌های آجرپزی شهرستان اصفهان (منطقة محمد‌آباد قهاب) است. در بیان فرضیات، مهم‌ترین آثار محیط‌زیست کارخانه‌های کوره‌های آجرپزی، ذرات معلق است و برداشت منابع برای کوره‌های آجرپزی باعث فرسایش خاک منطقه می‌شود. ابتدا در زمستان 90 اطلاعات جامعی از 10 کارخانۀ کوره‌های آجرپزی منطقة محمد‌آباد قهاب اصفهان در خصوص نمونه‌برداری هوای دودکش‌‌ها و سنجش صوت صورت گرفت و تطبیق آن‌ها با استانداردهای محیط‌زیست با استفاده از نرم‌افزار SPSS20 بود. همچنین برای شناسایی آثار شاخص محیط‌زیست از روش‌های چک لیست سنجشی همترازی و برای وزن‌دهی به آثار در چک لیست از روش AHP استفاده شد. از روش TOPSIS نیز برای رتبه‌بندی گزینه‌های مورد بررسی استفاده شده است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، بیشترین آثار منفی کارخانه‌های کوره‌های آجرپزی ذرات معلق با وزن 667/0 نسبت به معیار آلودگی هوا و تخریب خاک با وزن 140/0 و رانش خاک با وزن 123/0 و بهداشت با وزن 133/0 و آثار مثبت کوره‌های آجرپزی، اشتغال با وزن 101/0 است و گزینة اجرا با پایش و اصلاحات وزن بیشتری را با مقدار 772/2 داراست. کارخانه‌های کوره‌های آجرپزی ملزم به رعایت ضوابط محیط‌زیست‌اند و گزینة اجرا با پایش و اصلاحات وزن بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند. به منظور بررسی راندمان اقدامات اصلاحی پیشنهادی و ارزیابی آثار غیرقابل پیش‌بینی پروژه نیاز به برقراری سیستم مدیریت محیط‌زیست است.