ارزیابی تغییرات کیفی آب زیرزمینی دشت لنجانات با استفاده از تحلیل عاملی ترکیب شده با نظریة انتروپی اطلاعات

Abstract

در این مطالعه به ارزیابی منشاء تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت لنجانات در استان اصفهان پرداخته شده است. از نتایج تجزیه‌و‌تحلیل یون‌های اصلی و 11 گونه فلزی در 155 نمونه آب استفاده شده است. در تحلیل کیفی روشهای تجزیه‌و‌تحلیل چند متغیره، زمین آمار در کنار تئوری آنتروپی استفاده شده است. خوشه‌بندی داده‌ها و مشخصه‌ها و همچنین تجزیه‌‌و‌تحلیل‌های چند‌متغیره با استفاده از 14 مشخصه انتخابی که دارای همبستگی قوی تا متوسط بودند صورت گرفت. بررسی همبستگی مشخصه‌های مختلف کیفی نشان می‌دهد که بیشترین تأثیرپذیری هدایت الکتریکی از کلسیم، سدیم و سولفات است. نتایج نشان می‌دهد که 7/70 درصد از تغییرات کیفی آب زیرزمینی تحت تأثیر سه عامل اصلی است. تغییرات همزمان و نوسان‌های مشابه وزن عامل 1 (با 2/39 درصد تغییرات بار عاملی) با مقدار انتروپی فلزات سنگین نشان از اهمیت این عامل در تعیین غلظت این عناصر دارد. این عامل منشاء انسان‌زاد و خارج از محیط طبیعی و تشکیلات زمین‌شناسی موجود در منطقه دارد. همبستگی منفی قوی بین وزن عامل و مقدار انتروپی فلزات سنگین نشان می‌دهد که منشاء ورود و تغییرات مشخصه‌های عامل‌های 2 (با 4/22 درصد تغییرات بار عاملی) و 3 (با 1/9 درصد تغییرات بار عاملی) عوامل طبیعی بوده و فعالیت‌های انسانی کمترین تأثیر را در این مورد دارد. به دلیل ماهیت طبیعی تغییرات مشخصه‌های تعریف شده در عامل‌های 2 و 3 ، نمونه‌های آبی که دارای مقادیر بالای این مشخصه‌ها هستند بسیار ناپایدار بوده و تغییرات و نوسان‌های زیادی را نشان می‌دهند.