واکاوی رفتار روزانه جزیرة گرمایی شهر تهران

Abstract

جزیرة گرمایی شهر به افزایش دمای فضای انسان ساخت شهری در مقایسه با حومه طبیعی آن اشاره دارد. این پدیده که از پیامدهای گسترش شهرنشینی و شهرسازی است، و امروزه به مسئله‌ای بسیار با اهمیت در اقلیم‌شناسی شهری تبدیل شده است. رشد سریع و عدم توجه کافی به عناصر طبیعی مؤثر در فرایند برنامه‌ریزی و اجرای طرحهای شهری، پیامدهای زیست محیطی متعددی به‌همراه دارند که از جمله آنها پدیده جزیرة گرمایی است که از تمرکز فعالیت‌های انسانی و نیز از تغییر نوع پوشش سطحی ناشی می‌شود. در این پژوهش به منظور واکاوی رفتار روزانه جزیرة گرمایی شهر تهران با بررسی 8 روز از سال 2006 و با استفاده از پهنه‌بندی میدان وزش باد و دما، رفتار روزانه جزیرة گرمایی واکاوی شد. داده‌های جوی از 14 ایستگاه هواشناسی استخراج شد. همچنین میدان باد با استفاده از مدل آلودگی هوا مدل‌سازی شد. شکل فضایی جزیرة گرمایی در هر روز با فواصل زمانی سه ساعته در نرم افزاز ArcGIS ترسیم شدند. محاسبات آماری، از جمله شدت جزیرة گرمایی محاسبه شد. نتایج واکاوی داده‌های ایستگاهی و خروجی مدل نشان می‌دهند که با وجود رسیدن باد به حد آستانة محاسبه شده، شدت جزیرة گرمایی همواره مثبت است. به‌علاوه سرعت و جهت باد بیش‌ترین نقش را در الگوی فضایی و شدت جزیرة گرمایی دارد و میان الگوهای فشار با جزیرة گرمایی ارتباط خوبی وجود ندارد. مرکز اصلی جزیرة گرمایی در حدفاصل ایستگاههای بهمن، بازار و آزادی قرار دارد و در ضمن هسته اصلی برودتی شهر تهران در اطراف ایستگاههای شمال تهران، اقدسیه و تجریش به‌دست آمد.