مقابله با بیابان‌زایی با تأکید بر توانایی مناطق بیابانی (مطالعة موردی: استان اصفهان)

Abstract

دانستن درباره بیابان‌های ایران از آن حیث اهمیت دارد که شرایط جغرافیایی و اقلیمی بیابان خود به خود، هیچ‌گاه رو به گسترش نبوده و نیست. آنچه بیابان‌ها را گسترش می‌دهد رابطه‌ای است که از نظر طبیعی مناطق بیابانی با محیط پیرامون خود دارند. تخریب منابع آب و خاک و بویژه پوشش گیاهی در مناطق کمربندی بیابان‌های ایران، شرایطی را فراهم آورده که بیابان زایی و گسترش آنها را در حاشیه بیابان‌ها سبب شده و تشدید می‌کند. از این روی این بخش تحت تاثیر دگرگونی‌های اجتماعی و اقتصادی حداقل یک قرن اخیر به سوی وضعیتی بحرانی پیش رفته و روز به روز به وسعت آن افزوده می‌شود. این تحقیق به روش اسنادی و با تحلیل داده‌های موجود در بوم‌های بیابانی استان اصفهان با هدف معرفی پدیده بیابان زایی در این استان و راهکارهای مقابله با آن با استفاده از قابلیت‌های موجود این مناطق همچنین معرفی استعدادها و توانائی‌های قابل بهره‌برداری این مناطق از جمله اکوجهانگردی، و ژئوجهانگردی و جهانگردی ورزشی انجام گرفته است. نتیجه این‌که اگرچه شرایط شکنندة اکولوژیک مناطق بیابانی را باید به عنوان یک واقعیت پذیرفت، اما صرف نظر از این واقعیت از لحاظ طبیعی و همچنین از جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی جلوه‌های خاصی را نظیر تنوع شرایط اقلیمی، اجتماعات عشایری، روستایی، اشکال متنوع زندگی کوچ نشینی و یکجا نشینی و گوناگونی فرهنگی به وجود آورده است که می‌توان با مدیریت سرزمین علاوه بر ایجاد بستر توسعه پایدار از این منابع به نحو مطلوب استفاده کرد.