بررسی آثار توسعه و پایداری زیست‌بوم منطقة هورامان با کاربرد مدل تخریب

Abstract

امروزه بسیاری از دولت‌ها و کشورها در پی یافتن راهی برای رشد و پیشرفت بیشتر هستند. راهکارهایی که گاه به اسم توسعه، سبب‌ساز تخریب بسیاری از زیر‌ساخت‌های لازم جهت توسعة یک منطقه یا ناحیه در دراز مدت می‌شوند. از این‌رو می‌توان بیان کردکه دیدگاه "رشد حداکثری" و گمانة "توسعه‌ به هر قیمتی" در روزگار کنونی دیگر چندان قابل قبول و امکان پذیر نیست. در این پژوهش تلاش بر آن بود تا با استفاده از مدل تخریب به بررسی آثار رشد و توسعه بر محیط‌زیست منطقة هورامان پرداخته شود. در ابتدا برای مطالعة آثار توسعه بر محیط زیست منطقه‌، محدودة ناحیة هورامان (مرز سیاسی) به 140 شبکة 2500 هکتاری تقسیم شد. آسیب‌پذیری اکولوژیکی با استفاده از نقشه‌های شیب، ارتفاع، اقلیم، پوشش گیاهی و زیستگاه، محاسبه و طبقه‌بندی شد. در مرحلة بعد با استفاده از نقشه‌ها‌ی توپوگرافی، کار میدانی، نظرهای کارشناسان و متخصصان و همچنین مشارکت افراد محلی، تعداد 24 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آنها تعیین شد. در نهایت با استفاده از جدول نهایی تخریب و وارد کردن مشخصه‌های مدل در نرم‌افزار Excel، ضریب تخریب در هر یک از شبکه‌های کاری منطقه مورد محاسبه و تحلیل قرار گرفت. بدین ترتیب کلیة شبکه‌ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه شدند و کل منطقه به 3 پهنه‌ با توانایی توسعة بیشتر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدام‌های حفاظتی تقسیم شد. در مجموع، 1/47درصد از مساحت کل منطقه مستعد توسعة بیشتر، 6/50درصد نیازمند بازسازی و 1/2 درصد نیازمند اقدام‌های حفاظتی است.