اثر سازگاری سرمایی و سرماسختی سریع روی تحمل سرما و ترکیبات ضد یخ در شته معمولی گندم، Schizaphis graminum (Hemiptera: Aphididae)

Abstract

حشرات بقای خود را در دماهای زیر صفر با قرار گرفتن به مدت طولانی یا کوتاه در دماهای پایین اما غیرکشنده افزایش می­دهند که به ترتیب سازگاری سرمایی(ACC) و سرماسختی سریع(RCH) نامیده می­شود. در این تحقیق اثر کاهش تدریجی یا سریع دما روی تحمل به سرما در افراد بالغ شته معمولی گندم، (Rondani)­ <em>Schizaphis graminum</em> مورد بررسی قرار گرفت. LT₅₀ (دمایی که موجب مرگ و میر 50 درصد افراد جمعیت می‌شود) با قرار گرفتن در دمای 10 درجه سلسیوس به مدت یک هفته اختلاف معنی‌داری با شاهد (افراد پرورش یافته در دمای 20 درجه سلسیوس) نشان داد. علاوه بر سازگاری تدریجی، افراد بالغ شته <em>S. graminum </em>سرماسختی سریع نیز نشان دادند؛ زمانی­که شته­های پرورش یافته در دمای 20 درجه سلسیوس به طور مستقیم در معرض دماهای زیر صفر به مدت دو ساعت قرار گرفتند LT₈₀ (دمای 80 درصد مرگ و میر) برابر با 6/11- درجه سلسیوس به دست آمد. اما قرار گرفتن در دمای صفر به مدت پنج ساعت قبل از انتقال به دمای 6/11- درجه سلسیوس منجر به ایجاد بیشینه سرماسختی سریع شد، به این معنی که بقا به بیشترین مقدار (73 درصد) رسید. همچنین RCH در اثر سرمادهی افراد بالغ با نرخ‌های کاهش دمایی متفاوت ایجاد شد. به طوری­که بیشترین میزان بقا در اثر سرمادهی بانرخ °C/min05/0 به دست آمد. افزایش قندها و پلی­ال­ها یکی از عوامل موثردر ACC و RCH می­باشند. در این مطالعه ترهالوز و گلوکز در ACC و RCH به میزان قابل توجهی افزایش یافتند که نقش این ترکیبات در افزایش تحمل به سرما در شته <em>S. graminum </em>را نشان می­دهد.