بررسی پایداری سطح تعادل جمعیت بید کلم ((Plutella xylostella (Lep.: Plutellidae) با استفاده از روش آشفتگی

Abstract

امروزه درک عمیق بیولوژی جمعیت برای به­کارگیری شیوه­های اکولوژیک مدیریت آفات ضروری می­باشد. در پژوهش حاضر، رفتار جمعیت بید کلم پس از بروز یک آشفتگی مورد بررسی قرار گرفت. بدین­منظور، یک آزمایش طولانی مدت با سه تیمار (بدون آشفتگی، آشفتگی با کاهش جمعیت و آشفتگی با افزایش جمعیت) انجام شد. به­طوری­که آزمایش در هر تیمار با 10 جفت حشره کامل در قفس­های تهویه­دار شروع و تا 10 نسل کامل در شرایط محیطی ثابت استاندارد ادامه یافت. پس از طی پنج نسل، آشفتگی اعمال و هر تیمار 10 بار تکرار شد. در طول آزمایش غذای حشرات کامل و لاروها توسط محلول عسل (20%) و بوته­های کلم چینی تأمین و شمارش حشرات کامل به­صورت هفتگی انجام شد. نتایج نشان داد که جمعیت­های بید کلم درصورت عدم آشفتگی در سطوح تعادل به­صورت پایدار دوام خواهند داشت. درحالی­که، آشفتگی با کاهش جمعیت در اکثر موارد باعث جابه­جایی سطح تعادل جمعیت به تراکم پایین­تری شد که می­توان امیدوار بود با ایجاد یک یا چند بار آشفتگی، با استفاده از راهبردهای پایداری چون رهاسازی دشمنان طبیعی یا پاشش حشره­کش­های میکروبی، سطح تعادل جمعیت را به زیر آستانه زیان اقتصادی پایین آورد. آشفتگی با افزایش جمعیت، در نیمی از موارد باعث ناپایداری جمعیت با شیب منفی شد که می­تواند باعث انقراض جمعیت شود و می­توان از آن در مدیریت پایدار این آفت بهره جست. علل و پیامدهای یافته­های به­دست آمده در ارتباط با پارامترهای زیستی بید کلم، ایجاد رقابت بر سر منابع و اثرهای اکولوژیک آن بر رفتار جمعیت بحث شده است.