ارزیابی اثر دو عصاره کلپوره و شاتره و رهاسازی بالتوری سبز در مقایسه با آفت‌کش پی‌متروزین برای مهار سفید‌بالک پنبه (Bemisia tabaci (Hemiptera: Aleyrodidae

Abstract

سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci (Genn.) . یکی از آفاتی است که در گلخانه‌ها و مزارع سبب خسارت‌های اقتصادی می‌شود. در این پژوهش، کارایی عصاره‌های گیاهان شاتره Fumaria parviflora (Lam.) (Fumariaceae) و کلپوره Teucrium polium (L.) (Lamiaceae) و رهاسازی تخم بالتوری سبز Chrysoperla carnea (Steph.) با آفت‌کش پی‌متروزین برای کنترل این آفت در شرایط نیم‌مزرعه‌ای مقایسه شد. در آزمایش‌های زیست‌سنجی LC50 دو عصاره گیاهی و آفت‌کش برای سفیدبالک پنبه محاسبه شد. در آزمایش اصلی، عصاره گیاهی و آفت‌کش پی‌متروزین روی گلدان‌های بوته‌های گوجه‌فرنگی داخل قفس‌های با پوشش توری، اسپری شد. تخم‌های بالتوری داخل محفظه‌های مقوایی که به بوته‌های گوجه‌فرنگی آویخته می‌شد، رهاسازی شد. شمارش جمعیت سفیدبالک پنبه در روزهای مختلف پس از اعمال روش‌های کنترل انجام گرفت. آزمایش‌ها در دمای 5 ± 25 و رطوبت 5 ± 50 و دوره روشنایی به تاریکی 16 : 8 ساعت انجام شد. غلظت کشنده LC50 عصاره‌های گیاهی کلپوره و شاتره و پی‌متروزین به ترتیب 629/82، 002/23 و 118/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به دست آمد. نتایج مقایسه کارایی روش‌های کنترل نشان داد کارایی عصاره‌های گیاهی شاتره و کلپوره، آفت‌کش پی‌متروزین و بالتوری سبز به ترتیب در کنترل جمعیت مرحله تخم، 91/86، 51/83، 29/84 و 26/54 درصد در کنترل مرحله پورگی 39/81، 68/79، 05/78 و 40/52 درصد، در کنترل مجموع کل مراحل نابالغ 76/82، 31/77، 12/78 و 99/44 درصد و در کنترل مجموع کل مراحل پورگی 01/83، 07/81، 00/79 و 20/64 درصد بود. نتایج کارایی عصاره‌های گیاهی می‌تواند مقدمه‌ای برای بررسی‌های بیشتر عصاره‌های گیاهی کلپوره و شاتره به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در شرایط طبیعی باشد.