بررسی اثرتغییرتفکیک افقی مدل میان‌مقیاس MM5 در شبیه‌سازی بارش حاصل از سامانه همدیدی اکتبر 2004 روی ایران

Abstract

تاثیر تفکیک افقی مدل میان‌مقیاس منطقه‌ای MM5در پیش‌بینی برخی کمیت‌های جوّی برای یک مورد سامانه کم‌فشار فصل سرد سال مورد بررسی قرار گرفته است. این سامانه شمال غرب و شمال ایران را در تاریخ 12 تا 15 اکتبر 2004 تحت تاثیر قرار داده است. علت انتخاب این سامانه برای بررسی شرایط خاص ایجاد شده حین تکامل آن است که مهم‌ترین آن کاهش شدید دما ( ?15-10) و بارش‌های سنگین در سواحل دریای خزر و دامنه‌های شمالی البرز بوده است. تاثیر افزایش تفکیک افقی مدل MM5 با شبیه‌سازی این سامانه مورد بررسی قرار گرفته است. کمیت‌های هواشنا‌ختی جوّ با تاکید بر فشار در سطح ‌زمین و بارش پیش‌بینی شده با مدل MM5 در تفکیک افقی km60 ، km 20 و km15 با مقادیر تحلیل شده در نقشه‌های همدیدی و مقادیر دیدبانی ایستگاه‌های همدیدی و باران‌سنجی، مورد مقایسه قرار گرفته است. نقش افزایش تفکیک افقی مدل در مقادیر بارش ارزیابی شده است. نتایج نشان می‌دهد که مدل به‌خوبی قادر به شبیه‌سازی ویژ‌گی‌های میان‌مقیاس نظیر بارش و سامانه‌های همدیدی است و با کاهش فاصله‌شبکه‌ای به km 20-15، میدان بارش از دقت کیفی قابل قبولی برخوردار می‌شود و تغییر قابل ملاحظه‌ای بین تفکیک افقی 15 کیلومتر و 20 کیلومتر مشاهده نمی‌شود. با توجه به تاثیر ویژه ناهمواری‌های سطح زمین، هم در میزان ارتفاع و هم در شیب ناهمواری‌ها بر میزان بارش و در اختیار نداشتن داده‌های ناهمواری با تفکیک زیاد اجراهای صورت گرفته فقط برای مجموعه‌ای از داده ناهمواری صورت گرفت. طرح‌واره‌های گوناگون موجود در مدل برای شبیه‌سازی مورد استفاده قرار گرفت و نتایج براساس مناسب‌ترین هماهنگی با داده‌های دیدبانی‌شده، مورد ارزیابی قرار گرفته است. دلایل تفاوت‌های مشاهده شده بین مقادیر شبیه‌سازی شده و دیدبانی شده بارش اغلب در نبود هماهنگی در روش‌ها، دستگاه‌ها و مدیریت ایستگاه‌های اندازه‌گیری که از سوی دوایر و سازمان‌های متفاوت مدیریت می‌شوند، نهفته است.