برآورد قدرت انفجارهای هسته ای سمیپالاتینسک با استفاده از فازLg

Abstract

فازLG که فازی ناحیه ای است، به منزلهء امواج برشی به دام افتاده در هدایت گر موج پوسته ای یا در حکم برهم نهی مدهای بالای امواج سحی ریلی و لاو در نظر گرفته می شود. سازو کارهای ایجاد فازها در انفجارهای هسته ای عبارت اند از: تولید امواج برشی به واسطه ایجاد ناهمگنی در محیط اطراف انفجار،پدیدهء پراکندگی امواج PوRg.و تبدیل أن ها به امواج برشی، پدیدهءspall، فاز غیر هندسی s* و فازpsکه امواج برشی حاصل با به دام افتادن در پوسته باعث ایجاد فازlg می شوند. فازlg یکی از فازهای عمدهء حاصل از انفجارهای هسته ای زیرزمینی حتی با قدرت کم است که در لرزه نگاشت های دورهء کوتاه در فواصل محلی، با دامنهء آغازین بزرگ، دارای شروعی واضح است. سرعت گروه فازlgدرحدود 3/5کیلومتر بر ثانیه است. فازlg به علت داشتن الگوی تشعشعی همگن، متقارن، تضعیف نشدن زیاد در مسیر انتشار، پراکندگی کم تر بزرگی حاصل از این فاز در مقایسه با بزرگی حاصل از فازهای دیگر یک فاز مناسب برای برآورد قدرت انفجارهای هسته ای زیر زمینی محسوب می شود. در این مطالعه 16 انفجار هسته ای شرق قزاقستان که در منطقهء سمیپالالتینسک انجام شده و توسط ایستگاه لرزه نگاری sro مشهدوابسته به مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ثبت شده، مورد بررسی قرار گرفته و قدرت برآورد شده است. بیشینهء دامنهpeak-to-peak برای دو ره های 1 تا 1/5 ثانیه در داخل پنجرهء سرعت گروه2/3 تا6/3 کیلومتر بر ثانیه در نقش دامنهء فازlg قرائت شد. بعد با توجه به رابطهء ناتلی (1986 a) بزرگی حاصل از این فاز به دست آمد. رابطهmb(lg)=.564 log(y)+4.863 بین بزرگی فازlg محاسبه شده وقدرت گزارش شده (y بر حسب کیلوتن (TNTبه منظور برآورد قدرت انفجارهای هسته ای شرق قزاقستان که ایستگاه لرزه نگاریSROمشهد آن را ثبت کرده است، تعیین شد.