پهنه‌بندی فعالیت لرزه‌ای کمربند چین‌خورده- راندة زاگرس با استفاده از پارامترهای فرکتالی

Abstract

در تحقیق حاضر نقشة پارامترهای لرزه‌ای کمربند چین‌خورده و راندة زاگرس با بررسی تغییرات مکانی توزیع بزرگی، رومرکز و توزیع زمانی زمین‌لرزه‌ها تهیه شد. به این منظور پارامترهای فرکتالی <em>b-value</em> و ابعاد همبستگی مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های منطقه با حداقل بزرگی 4/4 در طول نزدیک به 40 سال اخیر (ژانویۀ 1975 تا می 2014) به نقشه در آمد. در این نقشه به وضوح مشاهده می‌شود که پهنة گذر زاگرس- مکران و خط‌وارة قطر-کازرون، به عنوان کنترل‌کنندة مقدار همگرایی و جابه‌‌جایی بلوک‌های دو طرف خود، سبب ایجاد تغییرات ناگهانی در ویژگی‌های لرزه‌خیزی زاگرس شده‌اند. در این دو بخش به ویژه پهنة گذر زاگرس- مکران در مقایسه با سایر مناطق زاگرس، نسبت وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تر یا متوسط مقیاس بیشتر بوده و به نظر می‌رسد این رخدادها تحت کنترل روندهای غالب است که به صورت خوشه‌های لرزه‌ای مشاهده می‌شود. به عبارت دیگر این مناطق با بیشتربودن مقدار استرس (<em>b-value</em> پایین) در مقایسه با دیگر بخش‌های زاگرس و خوشه‌بندی مکانی مراکز سطحی (<em>D_e</em> پایین) در امتداد روندهای ساختاری اصلی (مانند خط‌وارة عمان و خط‌وارة قطر -کازرون) همراه با خوشه‌بندی زمانی زمین‌لرزه‌ها (<em>D_t</em> پایین) مشخص شده‌اند. به طور کلی بررسی تغییرات مکانی پارامترهای فرکتالی زمین‌لرزه‌ها اطلاعات ارزشمندی را در مورد ویژگی مقیاس‌ناپذیری تغییرات فعالیت‌های لرزه‌ای در کمربند زاگرس آشکار ساخت. این نتایج نشان می‌دهد که از پارامتر فرکتالی می‌توان به عنوان ابزاری مفید برای ارزیابی وضعیت لرزه‌خیزی در مناطق لرزه‌زمین‌ساختی فعال استفاده کرد.