مطالعه همبستگی شاخص‌های NAO، IOD و ENSO با تغییرات دمای سطح دریا در خلیج فارس

Abstract

با توجه به تأثیرات الگوهای دورپیوند بر پارامترهای جوی و اقیانوسی در مناطق مختلف، همبستگی سه الگوی دورپیوند نوسان اطلس شمالی (NAO)، دوقطبی اقیانوس هند (IOD) و نوسان جنوبی ال­نینو (ENSO) با بی­هنجاری دمای سطح دریای خلیج فارس در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. به‌این منظور داده­های درون‌یابی بهینه دمای سطح دریا (OISST) و شاخص چند متغیره ENSO (MEI.V2)،IOD و NAO در دوره 2018-1982 تحلیل شده است. روند افزایشی سری‌ زمانی دمای سطح دریا ناشی از گرمایش جهانی در بازه 2018-1982 به‌روش کمترین‌مربعات خطی به‌مقدار °C4/0 بر دهه محاسبه شده است. توزیع مکانی روند نشان­دهنده بیشترین مقدار در شمال­غرب خلیج فارس در حاشیه استان خوزستان و کشور کویت و کمترین مقدار در شرق و جنوب‌شرق خلیج فارس است. با استفاده از روش همبستگی پیرسون بیشترین همبستگی با شاخص ENSO و به‌میزان 23/0- با تأخیر 4 ماهه و کمترین همبستگی با شاخص IOD به‌میزان 16/0 با تأخیر 13 ماهه برآورد شده است. توزیع مکانی همبستگی شاخص­ الگوهای دورپیوند با بی­هنجاری دمای سطح دریا، نشان می­دهد که مرکزی با بیشینه همبستگی قابل‌تمایز از نواحی دیگر در خلیج فارس یافت نشده است.