ترکیب و واترکیب در برداشت و پردازش داده‌های لرزه‌ای

Abstract

در داده‌برداری متعارف‎‎، به منظور پرهیز از تداخل پاسخ چشمه‌های مختلف که توسط گیرنده‌ها دریافت می‌شود، آن‌ها را با فاصلة زمانی بزرگ نسبت به هم شوت می‌کنند‎‎ که این امر موجب افزایش زمان و هزینة عملیات می‌شود. بنابراین مفهوم داده‌برداری همزمان یا ترکیبی به منظور صرفه‌جویی در زمان و هزینه معرفی می‌شود. در این روش دو یا چند چشمه به‌طور همزمان (با تأخیر زمانی کوتاه) شوت می‌شوند اما جبهة موج حاصل از این چشمه‌ها با هم تداخل می‌کنند. از این رو قبل از تمامی مراحل استاندارد پردازشی، داده‌های ترکیبی باید به صورت رکوردهای مجزا، جداسازی گردد که به این عمل واترکیب (Deblending) گفته می‌شود. در این مقاله ضمن معرفی داده‌برداری ترکیبی، سه روش واترکیب بررسی می‌شود: 1. روش حل کمترین مربعات (واترکیب کاذب (Psuedo-deblending)) که در آن هیچ منظم‌سازی انجام نمی‌گیرد و تنها معیار درستی، پیش‌بینی جبهة موج ترکیبی است. مشکل این روش این است که داده‌های بازیابی‌شده تحت تأثیر نوفه‌های ترکیبی قرار می‌گیرند. 2. استفاده از فیلتر بردار-میانة‌ چندبعدی به منظور تضعیف نوفه‌های ترکیبی حاصل از حل کمترین مربعات؛ این روش به عنوان یک فیلتر غیرخطی نمی‌تواند از تضعیف سیگنال‌های همدوس اجتناب کند. 3. منظم‌سازی ماتریس عملگر واترکیب با فرض محدودبودن باند مکانی داده‌های لرزه‌ای برای چشمه‌های مجاور و متراکم. نتایج اعمال این سه روش روی دادة مصنوعی نشان می‌دهد که واترکیب از طریق منظم‌سازی ماتریس عملگر، به دلیل دقت آن در تضعیف نوفه و حفظ سیگنال در مقایسه با دو روش دیگر قابل اعتمادتر است.