دیرینه مغناطیس آتشفشان دماوند در طی نیم میلیون سال گذشته

Abstract

آتشفشان دماوند در طی تاریخ فعالیت‌‌‌‌‌‌های خود تحت‌ تاثیر فعالیت‌‌‌‌‌‌های زمین‌ساختی منطقه‌‌ای نیز بوده است. فوران‌‌‌‌های متوالی دماوند در حضور میدان مغناطیسی وقت، این امکان را فراهم آورده است که بتوان از جهت‌‌‌‌‌های مغناطیسی ضبط شده درون گداز‌‌‌های بر هم نهشته ، تاریخچه میدان مغناطیسی زمین را در بازه فعالیت‌‌‌‌‌های دماوند بررسی و همچنین حرکت‌‌‌‌‌های زمین‌ساختی آتشفشان دماوند را با استفاده از جابه‌جایی ظاهری قطب‌های مغناطیسی زمین (Apparent polar wandering) بررسی کرد. نتایج به‌دست آمده از آنالیز‌‌‌های دیرینه مغناطیسی بر روی نمونه‌‌‌‌‌های جمع‌آوری شده از 10 سایت در دامنه آتشفشان دماوند، گویای چرخش مخروط در خلاف جهت عقربه‌‌‌‌‌های ساعت به میزان 7/0 درجه به‌ازای هر 1000 سال است. نمودار دیرینه میل مغناطیسی دو وارونگی مغناطیسی در بازه‌‌‌‌‌های زمانی 7000 سال و 27000 سال را نشان می‌‌دهد که در قسمت آخرین قطبیدگی معمولی (Brunhes) مقیاس زمانی قطبیدگی مغناطیسی بین المللی دورة پلیوستوسن پایانی و دوره هولوسن مشاهده نشده است.