بررسی فعالیت گسل شمال نیشابور

Abstract

فلات ایران به لحاظ زمین‌ساختی یکی از فعال‌ترین مناطق جهان است و لذا همواره درآن شاهد زلزله‌های با شدت کم و زیاد هستیم. بنابراین ضروری است که خطر زلزله در هنگام احداث ساختمان‌ها و تأسیسات برآورد شود. اولین گام اساسی در تحلیل خطر زلزله، شناسایی وبه نقشه در آوردن گسل‌های فعال و سپس محاسبه میزان فعالیت آنها در یک ناحیه مشخص است. در این جهت ضروری است میزان متوسط سرعت لغزش (Slip-rate) هر گسل، دوره بازگشت زلزله‌‌هاو زمان آخرین زلزله هر گسل مشخص و بزرگی آن برآورد شود. نیشابوریکی از مهم‌ترین شهرها در شمال شرق ایران است. این شهرحداقل چهار بار با زلزله‌های تاریخی تخریب و بعضاً نابود شده است. این زمین‌لرزه‌‌ها احتمالا ناشی از جنبش گسل‌‌های فعال بینالود، شمال نیشابور و نیشابور بوده‌‌اند. گسل‌‌های شمال نیشابور و بینالود در دامنه رشته‌‌کوه‌های بینالود، در شمال شهر نیشابور، قرار دارند. گسل شمال نیشابور، خط اثر (خط اثر، محل برخورد صفحه گسله با سطح زمین است که گاهی اوقات با شواهد زمین‌ریختی (ژئومورفیک) توصیف می‌‌شود) نسبتاً سینوسی دارد که از مشخصه‌‌های یک گسل تراستی است و هیچ مولفه امتدادلغز واضحی را نشان نمی‌‌دهد. در این مقاله،‌ به بحث درخصوص یافته‌‌هایمان که از تحقیقات صحرایی در محلی (36°18’N 58°50’E) که گسل تراستی شمال نیشابور با رودخانه‌‌ای بریده شده است، می‌‌پردازیم.