بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس

Abstract

<strong>زمینه و هدف:</strong> پهنه­های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده­اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می­نمایند. از آن­جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می­کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست­کننده در آن­ها می­تواند ما را در ارزیابی­های زیست­محیطی یاری دهد. این تحقیق به منظور بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج­فارس انجام گردید.<br /> <strong>روش بررسی:</strong> نمونه­برداری از منطقه مورد مطالعه در پاییز سال 1388 و با 3 تکرار در هر ایستگاه جهت آنالیز دانه­بندی و تعیین درصد مواد آلی رسوبات انجام شد و شناسایی موجودات ماکروبنتوز و سنجش عوامل فیزیکی شیمیایی با استفاده از نمونه­بردار گرب و دستگاه Hach-HQ40d صورت گرفت. شاخص­های تنوع شانون_ وینر و سیمپسون، یکنواختی کامارگو و غنای مارگالف و منهینک محاسبه و جهت بررسی توزیع داده­ها از آزمون ناپارامتریک کولموگروف- اسمیرنف، جهت مقایسه و بررسی روابط بین شاخص­های تنوع و تراکم، عوامل فیزیکی شیمیایی و پارامترهای رسوب از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون همبستگی اسپیرمن و جهت ارزیابی آلودگی محیطی نیز از الگوی ولچ استفاده شد.<br /> <strong>یافته­ها:</strong> در مجموع 8 گروه از موجودات کف­زی مشتمل بر 81 گونه شناسایی شدند که گروه­های غالب ماکروبنتوزی به ترتیب شامل شکم­پایان با 03/43%، پرتاران با 31/29% و دو کفه­ای­ها با 53/20% بودند. بیش­ترین مقادیرتنوع شانون در ایستگاه 11 با مقدار 523/4 تعیین شد. هم­چنین بیش­ترین مقادیر شاخص­های تنوع و غالبیت سیمپسون، یکنواختی کامارگو، غنای مارگالف و منهینک به ترتیب 948/0، 158/0، 828/0، 830/5 و830/2 محاسبه شد. بیش­ترین و کم­ترین میزان فراوانی به ترتیب 4920 و 560 عدد ماکروبنتوز در مترمربع در ایستگاه­های 10 و 17 ثبت گردید.<br /> <strong>بحث و نتیجه­گیری:</strong> با توجه به نتایج به­دست آمده از شاخص­های اندازه­گیری شده در این مطالعه که همگی مؤید بالا بودن تنوع گونه­ای ماکروبنتوزها در بسترهای گلی منطقه سجافی می­باشد، می­توان به این نتیجه رسید که منطقه مورد مطالعه از پتانسیل بالای زیست­محیطی در زمینه حفظ غنای ذخایر بی­مهرگان بنتیک برخوردار است. <br /> <strong> </strong>